Cilt lekeleri, melanin pigmentinin düzensiz dağılımı sonucu oluşan ve özellikle yüz, el ve dekolte bölgesinde belirginleşen renk değişimleridir. Genellikle estetik kaygılara yol açan bu sorun, bazen altta yatan tıbbi durumların habercisi olabilir. İşte cilt lekelerinin türleri, nedenleri ve modern çözüm yolları:

Cilt Lekesi Türleri

• Melazma (Gebelik Lekesi): Östrojen artışına bağlı olarak yanak, alın ve dudak üstünde simetrik kahverengi lekeler.
• Solar Lentigo (Güneş Lekesi): UV ışınlarının yol açtığı, el sırtı ve yüzde görülen sınırları belirgin kahverengi lekeler.
• Postinflamatuar Hiperpigmentasyon: Sivilce, egzama veya yanık sonrası koyulaşan izler.
• Çiller: Genetik yatkınlıkla ilişkili, açık tenlilerde yoğunlaşan küçük pigmentasyonlar.

Leke Oluşumunu Tetikleyen Faktörler

• Güneş Maruziyeti: UV ışınları melanositleri uyararak leke yoğunluğunu artırır.
• Hormonal Değişimler: Gebelik, doğum kontrol hapları veya tiroid bozuklukları.
• İlaç Yan Etkileri: Antibiyotikler (tetrasiklin), kemoterapi ilaçları ve ağrı kesiciler.
• Kozmetik Ürünler: Kalitesiz kremlerdeki cilt tahriş edici kimyasallar.
• Genetik Yatkınlık: Ailesinde leke problemi olanlarda risk 3 kat artar.

Tanı Yöntemleri
Dermatologlar leke tipini belirlemek için Wood Lambası Muayenesi ile pigment derinliğini analiz eder. Melanom şüphesinde dermatoskopi veya biyopsi yapılır. Hormonal kaynaklı lekelerde endokrinoloji konsültasyonu gerekebilir.

Etkili Tedavi Seçenekleri

1. Topikal Kremler:

   • Hidrokinon (%2-4): Melanin sentezini baskılar (en fazla 3 ay kullanılmalı).
   • Retinoidler: Hücre yenilenmesini hızlandırır (gece uygulanır).
   • C Vitamini: Antioksidan etkiyle pigmentasyonu azaltır.

2. Klinik Prosedürler:

   • Q-Switch Lazer: Melanini parçalayan nanosaniye dalga boyu.
   • Kimyasal Peeling: Glikolik asit veya TCA ile kontrollü soyma.
   • PRP Tedavisi: Trombositlerden elde edilen büyüme faktörleriyle onarım.

3. Doğal Destekleyici Uygulamalar:

   • Likit Altın Maske: Salisilik asit + arbutin kombinasyonu.
   • Yeşil Çey Ekstresi: Anti-inflamatuar etkili bitkisel çözüm.

Korunma Stratejileri

• Güneş Koruyucu: SPF 50+ ürünleri yaz-kış düzenli kullanın.
• Fiziksel Bariyer: Geniş kenarlı şapka ve UV korumalı kumaşlar.
• Antioksidan Diyet: Domates (likopen), nar ve bitter çikolata.

Hangi Lekeler Tehlikelidir?
Asimetri, düzensiz kenar, ani renk değişimi veya kanama gösteren lekelerde acilen dermatoloğa başvurun. Bu bulgular melanoma işaret edebilir.

Yaşam Tarzı Önerileri
Leke tedavisinde başarı için sigarayı bırakın, stresten uzak durun ve gece 23:00-02:00 arasında uyuyarak cilt yenilenmesini destekleyin. Tedavi sonrası 6 ay boyunca leke geri dönüşünü önlemek için renk açıcı bakım kremleri kullanılmalıdır.