Vücutta bezeler (lenf nodu büyümeleri), genellikle enfeksiyonlara karşı verilen doğal bir tepkidir. Boyun, koltukaltı ve kasık bölgelerinde sık görülen bu şişlikler, bazen ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. İşte bezelerle ilgili bilinmesi gerekenler:
Beze Nedir ve Nasıl Hissedilir?
Bezeler, lenfatik sistemin parçası olan fasulye şeklindeki küçük organlardır. Normalde bezelye büyüklüğündedir ve ele gelmez. Enfeksiyon veya iltihap durumunda şişerek cilt altında yuvarlak, hareketli kitleler halinde hissedilir. Ağrılı olabilir veya hassasiyet göstermeyebilir.
Yaygın Nedenler
- Enfeksiyonlar: Bakteriyel (bademcik iltihabı, diş apsesi), viral (grip, CMV), mantar
- Otoimmün Hastalıklar: Romatoid artrit, lupus
- Kanserler: Lenfoma, lösemi, metastatik kanserler
- Diğer: İlaç reaksiyonları (fenitoin), sarkoidoz
Hangi Bölgedeki Beze Ne Anlama Gelir?
- Boyun: Üst solunum yolu enfeksiyonları, diş problemleri
- Koltukaltı: Kol enfeksiyonları, meme kanseri
- Kasık: Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, alt bacak yaraları
- Köprücük Kemiği Üstü: Akciğer veya karın içi kanserleri
Tehlikeli İşaretler Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Aşağıdaki durumlarda acil değerlendirme gerekir:
- Beze çapı 2 cm’den büyükse
- Sert, yapışık ve ağrısızsa
- 2 haftada küçülmüyorsa
- Gece terlemesi, sebepsiz kilo kaybı eşlik ediyorsa
- Vücutta yaygın şişlikler varsa
Tanı Yöntemleri
- Fizik Muayene: Bezenin büyüklüğü, kıvamı, hareketliliği
- Kan Testleri: Tam kan sayımı, CRP, enfeksiyon taramaları
- Görüntüleme: Ultrason, BT/MR
- Biyopsi: İğne aspirasyonu veya cerrahi örnekleme
Tedavi Yaklaşımları
- Enfeksiyon Kaynaklı: Antibiyotik veya antiviral ilaçlar
- Otoimmün Hastalıklar: Kortikosteroidler, immünsupresifler
- Kanserler: Kemoterapi, radyoterapi, cerrahi
- Destek Tedaviler: Sıcak kompres, istirahat
Evde Yapılabilecekler
- Ilık tuzlu su gargarası (boyun bezeleri için)
- Hijyen kurallarına dikkat etmek
- Bağışıklığı güçlendiren beslenme (C vitamini, çinko)
Önlemler
- Enfeksiyonlara karşı aşıların tam olması
- Sigara ve alkolden uzak durma
- Düzenli kanser taramaları
Bezelerin %80’i zararsız nedenlerle ortaya çıksa da, uzun süreli veya anormal özellikteki şişlikler mutlaka göğüs hastalıkları veya hematoloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Erken teşhis, özellikle lenfoma gibi hastalıklarda tedavi başarısını doğrudan etkiler.
