Toksoplazma, Toxoplasma gondii parazitinin neden olduğu yaygın bir enfeksiyondur. Hamilelerde, bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve yenidoğanlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilen bu hastalık, doğru tanı ve zamanında müdahale için toksoplazma testini kritik hale getirir.

Toksoplazma Enfeksiyonu Nasıl Bulaşır?
Parazit enfekte kedi dışkısı, iyi pişmemiş et (özellikle koyun ve domuz), pastörize edilmemiş süt veya kontamine su/sertle yayılır. Hamilelikte anneden bebeğe plasenta yoluyla geçiş ise konjenital toksoplazmozise neden olabilir.

Kimler Risk Altındadır?

• Gebeler (bebekte körlük, nörolojik hasar riski)
• HIV/AIDS veya organ nakli hastaları
• Kemoterapi gören kanser hastaları
• Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler

Toksoplazma Testi Türleri

1. Antikor Testleri:

   • IgG Pozitif: Geçirilmiş enfeksiyon (genellikle yaşam boyu bağışıklık)
   • IgM Pozitif: Yeni veya aktif enfeksiyon
   • IgG Avidite Testi: Enfeksiyonun ne zaman olduğunu belirler (düşük avidite = son 3-4 ay)

2. PCR Testi:

   • Amniyon sıvısı veya kan örneklerinde parazit DNA’sını tespit eder
   • Konjenital enfeksiyon tanısında altın standart

Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Sağlıklı bireylerde genellikle asemptomatiktir. Şikayet oluştuğunda:

• Ateş ve lenf bezlerinde şişme
• Kas ağrıları, halsizlik
• Görme bulanıklığı (retinit)
• Baş ağrısı (ensefalit durumunda)

Gebelikte Test Protokolü

1. Riskli temas sonrası:

   • IgM/IgG testi ile tarama
   • IgM pozitifse avidite testi ve amniyosentez ile PCR

2. Takip süreci:

   • Enfeksiyon saptanırsa spiramisin tedavisi
   • Fetal ultrasonla hidrosefali, intrakranial kalsifikasyon takibi

Tedavi Yaklaşımları

• Sağlıklı Yetişkinler: Çoğunlukla tedavi gerekmez
• Gebeler:
  • 1. trimester: Spiramisin (plasenta bariyeri)
  • 2-3. trimester: Pirimetamin + Sulfadiazin + Folinik asit
• Bağışıklığı Baskılı Hastalar: 6 haftalık kombinasyon tedavisi

Korunma Stratejileri

• Etleri 71°C’de pişirmek
• Kedi kumu değiştirirken eldiven kullanmak
• Çiğ sebzeleri sirkeli suda bekletmek
• Pastörize edilmemiş süt ürünlerinden kaçınmak

Test Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
| Sonuç Kombinasyonu | Anlamı |
|——————-|——–|
| IgG (-), IgM (-) | Enfeksiyon yok (risk grubundakiler dikkat) |
| IgG (+), IgM (-) | Geçirilmiş enfeksiyon (bağışıklık var) |
| IgG (+), IgM (+) | Son 4 ayda enfeksiyon (avidite testi gerekli) |
| IgG (-), IgM (+) | Erken enfeksiyon veya yalancı pozitiflik |

Hangi Durumlarda Test Tekrarlanmalı?

• Gebelikte IgM pozitifliği
• Bağışıklığı baskılı hastalarda semptom varlığı
• Konjenital enfeksiyon şüphesi olan yenidoğanlar

Sık Sorulan Sorular

• Test aç karnına mı yapılır? Hayır, açlık gerekmez
• Sonuçlar ne kadar sürede çıkar? 1-3 iş günü
• Tekrarlayan test gerekir mi? IgM pozitifliğinde 3 hafta sonra kontrol

Enfeksiyon hastalıkları uzmanı veya kadın doğum doktoru, test sonuçlarını değerlendirerek kişiye özel tedavi planı oluşturur. Erken tanı, özellikle gebelerde geri dönüşümsüz komplikasyonları önlemede hayati rol oynar.