Testis tümörleri, özellikle 15-35 yaş arası genç erkeklerde görülen ve erken teşhis edildiğinde tedavi başarısı yüksek olan kanser türleridir. Skrotumda (torba) ağrısız kitle veya şişlikle kendini gösteren bu hastalık, zamanında müdahale ile tamamen iyileştirilebilir. İşte testis tümörüne dair kapsamlı bilgiler:
Testis Tümörü Nedir?
Testislerde anormal hücre çoğalması sonucu gelişen malign (kötü huylu) veya benign (iyi huylu) kitlelerdir. Germ hücreli tümörler (%95) ve non-germ hücreli tümörler olarak iki ana gruba ayrılır. Seminom ve non-seminom (embriyonel karsinom, teratom) en sık görülen alt tiplerdir.
Risk Faktörleri
- İnmemiş Testis (Kriptorşidizm): Risk 4-8 kat artar.
- Aile Öyküsü: Birinci derece akrabada testis kanseri varsa risk 6-10 kat yüksektir.
- Genetik Yatkınlık: Klinefelter sendromu gibi durumlar.
- Testiküler Mikrolitiazis: Testislerde kireçlenme odakları.
Belirtiler ve İşaretler
- Skrotumda ağrısız, sert kitle (en yaygın bulgu)
- Testiste büyüme veya şekil değişikliği
- Skrotumda ağırlık hissi veya donuk ağrı
- Sırt ağrısı (retroperitoneal lenf nodu tutulumunda)
- Memelerde büyüme (jinekomasti) veya hassasiyet
Tanı Yöntemleri
- Fizik Muayene: Hekimin testisleri elle kontrolü.
- Ultrasonografi: Kitlenin boyutu, yapısı ve kan akımının değerlendirilmesi.
- Tümör Belirteçleri:
- AFP (Alfa-fetoprotein): Non-seminom tümörlerde yükselir.
- Beta-hCG: Koryokarsinom ve embriyonel karsinomda artar.
- LDH: Tümör yükü ile ilişkilidir.
- Görüntüleme: BT/MR ile evreleme (karın/akciğer metastaz araştırması).
Tedavi Yaklaşımları
- Radikal İnguinal Orşiektomi: Tümörlü testisin kasık bölgesinden çıkarılması (tanı + tedavi).
- Evreye Göre Ek Tedaviler:
- Evre I Seminom: Aktif izlem veya tek doz kemoterapi (Karboplatin).
- Evre I Non-Seminom: Retroperitoneal lenf nodu diseksiyonu.
- İleri Evreler: BEP protokolü (Bleomisin, Etoposid, Cisplatin) kemoterapisi.
- Radyoterapi: Seminom tümörlerde lenf nodlarına yönelik uygulanır.
Prognoz ve Takip
Erken evrede (Evre I) 5 yıllık sağkalım oranı %99’dur. Takip protokolleri:
- İlk 2 yıl: 3 ayda bir muayene + tümör belirteçleri + BT.
- Sonraki 3 yıl: 6 ayda bir kontroller.
- Sperm bankası: Üreme fonksiyonlarını korumak için tedavi öncesi önerilir.
Korunma ve Öneriler
- Aylık Kendi Kendine Muayene: Duş sonrası skrotumun elle kontrolü (sert kitle araştırması).
- İnmemiş Testis Tedavisi: 1 yaşından önce cerrahi düzeltme.
- Risk Grubu Taramaları: Kriptorşidizm öyküsü olanlarda düzenli ultrason.
Sık Sorulan Sorular
- Tek testisle yaşam mümkün mü? Evet, kalan testis hormon ve sperm üretimini tek başına karşılar.
- Kemoterapi kısırlık yapar mı? BEP protokolü geçici/ kalıcı infertiliteye yol açabilir.
- Nüks riski nedir? İlk 2 yılda %10-15, düzenli takip hayati önem taşır.
Şüpheli kitle durumunda derhal üroloji uzmanına başvurun. Erken tanı, testis kanserinde tedavi başarısının en kritik belirleyicisidir.
