İdrar tahlilinde skuamöz epitel hücrelerinin yüksek çıkması, genellikle üriner sistemle ilgili bazı durumların habercisi olabilir. Bu hücreler, idrar yollarının yüzeysel katmanlarından dökülen hücrelerdir ve belirli seviyelerde görülmesi normal kabul edilir. Ancak yüksek değerler, altta yatan bir soruna işaret edebilir.
Skuamöz Epitel Hücreleri Nedir?
Skuamöz epitel hücreleri, idrar yolunun üretra ve vajina gibi bölgelerini kaplayan yassı şekilli hücrelerdir. İdrar örneği alınırken bu bölgelerden dökülerek idrara karışabilir. Özellikle kadınlarda vajinal kontaminasyon nedeniyle daha sık görülebilir.
Normal Değer Aralığı Ne Olmalıdır?
Sağlıklı bireylerde idrar tahlilinde skuamöz epitel hücreleri 0-5 arası/hpf (mikroskopik görüş alanı) olarak kabul edilir. Bu değerin üzerindeki sonuçlar, tekrarlayan testlerle doğrulanmalıdır.
İdrarda Skuamöz Epitel Yüksekliğinin Nedenleri
- Örnek Alma Hatası: İdrar örneğinin steril olmayan koşullarda alınması veya dış genital bölgeden kontaminasyon.
- İdrar Yolu Enfeksiyonu (İYE): Sistit veya üretrit gibi enfeksiyonlar, epitel hücre dökülmesini artırabilir.
- Böbrek Taşı: Taşların idrar yollarını tahriş etmesi sonucu hücre dökülmesi görülebilir.
- Vajinit veya Servisit: Kadınlarda genital enfeksiyonlar, idrar örneğine epitel hücre karışmasına yol açabilir.
- Kronik Böbrek Hastalığı: İleri evre böbrek yetmezliğinde epitel hücre artışı gözlenebilir.
Belirtiler ve Eşlik Eden Bulgular
- İdrar yaparken yanma veya ağrı
- Sık idrara çıkma isteği
- Bulanık veya kötü kokulu idrar
- Karın alt bölgesinde rahatsızlık hissi
- Kadınlarda vajinal akıntı veya kaşıntı
Teşhis Süreci
İdrar tahlilinde yüksek skuamöz epitel saptandığında, öncelikle örnek alma tekniği gözden geçirilir. Tekrarlanan testlerde de yükseklik devam ediyorsa:
- İdrar Kültürü: Enfeksiyon etkenini belirlemek için yapılır.
- Tam İdrar Analizi (TİA): Lökosit, eritrosit ve protein varlığı değerlendirilir.
- Ultrasonografi: Böbrek taşı veya anatomik anormallikler araştırılır.
Tedavi Yöntemleri
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır:
- Enfeksiyon Durumunda: Antibiyotik tedavisi (örn. Nitrofurantoin, Trimetoprim).
- Taş veya Anatomik Sorunlarda: Ürolojik değerlendirme ve cerrahi müdahale gerekebilir.
- Kontaminasyon Kaynaklıysa: Doğru idrar örneği alma eğitimi verilir.
Korunma ve Öneriler
- İdrar örneği alırken genital bölge temizliğine dikkat edilmeli.
- İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için yeterli sıvı tüketilmeli.
- Kadınlarda önden arkaya temizlik yaparak bakteriyel kontaminasyon önlenmeli.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
İdrarda skuamöz epitel yüksekliğine ek olarak ağrı, ateş veya kanama gibi belirtiler varsa acilen üroloji veya nefroloji uzmanına danışılmalıdır.
