Siringomiyeli, omurilik içinde sıvı dolu bir kistin (sirinks) oluşmasıyla karakterize nörolojik bir hastalıktır. Bu kistin genişlemesi, omurilik dokusuna baskı yaparak sinir hasarına yol açar. Hastalık genellikle yavaş ilerler ancak tedavi edilmezse kalıcı nörolojik kayıplara neden olabilir.
Siringomiyelinin Temel Nedenleri
Siringomiyeli çoğunlukla altta yatan anatomik sorunlarla ilişkilidir. En yaygın sebep, beyincik dokusunun omurilik kanalına sarktığı Chiari malformasyonu tip 1’dir. Diğer nedenler arasında omurilik yaralanmaları, menenjit sonrası gelişen yapışıklıklar, omurilik tümörleri ve doğumsal anomaliler yer alır. Bazı vakalarda ise net bir neden saptanamaz.
Siringomiyeli Belirtileri
Hastalık, kistin omurilikteki konumuna göre farklı semptomlar gösterir. İlk belirtiler genellikle boyun, sırt veya kollarda yanıcı ağrı şeklinde başlar. Zamanla ellerde kas güçsüzlüğü, ince motor becerilerin kaybı ve sıcak-soğuk hissinde azalma ortaya çıkar. İleri evrelerde bacaklarda sertlik, mesane-bağırsak kontrol sorunları ve skolyoz gelişebilir. Belirtiler yıllar içinde sinsice ilerleyebilir.
Tanı Yöntemleri
Kesin tanı için kontrastsız manyetik rezonans görüntüleme (MRG) altın standarttır. MRG ile sirinksin boyutu, yeri ve altta yatan nedenler net olarak görüntülenir. Ek olarak, nörolojik muayenede duyu kaybı ve kas atrofisi değerlendirilir. Elektromiyografi (EMG) sinir iletim hızını ölçmek için kullanılabilir.
Tedavi Seçenekleri
Tedavi stratejisi altta yatan nedene ve semptomların şiddetine göre belirlenir:
- Cerrahi Müdahale: Chiari malformasyonu varlığında kafatası tabanı dekompresyonu yapılır. Tümör veya yapışıklık varsa bunlar çıkarılır. Sirinksin boşaltılması için şant yerleştirilebilir.
- Semptomatik Tedavi: Fizik tedavi kas gücünü korur, nöropatik ağrı için gabapentin reçete edilir. Mesane problemlerinde özel idrar egzersizleri uygulanır.
- Takip: Asemptomatik vakalarda düzenli MRG ile kist boyutu izlenir.
Prognoz ve Yaşam Kalitesi
Erken cerrahi müdahale ile nörolojik hasarın ilerlemesi durdurulabilir. Ancak mevcut kayıplar geri döndürülemez. Hastaların %30-50’sinde semptomlar zamanla stabilize olur. Fizik tedavi ve ağrı yönetimi ile günlük yaşam aktiviteleri iyileştirilebilir. Hamilelik veya travma gibi faktörler semptomları alevlendirebilir.
Önlem ve Destek Stratejileri
- Ağır kaldırmaktan ve boynu zorlayan hareketlerden kaçının.
- Yüzme ve pilates gibi omurgayı destekleyen egzersizler önerilir.
- Nöroloji ve fizik tedavi uzmanlarından oluşan multidisipliner takip kritiktir.
