Skuamöz Hücreli Karsinom (SCC), cildin orta ve dış katmanlarında bulunan skuamöz hücrelerden kaynaklanan bir cilt kanseri türüdür. Melanom dışı cilt kanserleri arasında en yaygın ikinci tiptir. Genellikle güneşe maruz kalan bölgelerde gelişir ancak vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir.
Skuamöz Hücreli Karsinom Nedenleri
Bu kanser türünün ana nedeni ultraviyole (UV) radyasyona kronik maruziyettir. Güneş ışınları ve solaryum cihazları DNA hasarına yol açarak hücre mutasyonlarını tetikler. Açık tenli, renkli gözlü, sarışın veya kızıl saçlı bireyler daha yüksek risk altındadır. İmmünosupresif ilaç kullananlar ve organ nakli geçirenlerde risk 65 kata kadar artar.
Belirtiler ve Görünüm Özellikleri
- Yüzeyel Lezyonlar: Pullu, kırmızı lekeler, iyileşmeyen kabuklu yaralar
- Nodüler Form: Sert, kırmızı veya pembe renkli karnabahar benzeri çıkıntılar
- Ülserasyon: Kanamalı, ağrılı açık yaralar
- Sırt, eller, saçlı deri ve dudaklar en sık görüldüğü bölgelerdir
Teşhis Yöntemleri
- Dermatoskopi: Cilt lezyonlarının büyütülerek incelenmesi
- Biyopsi: Şüpheli dokudan örnek alınarak patolojik inceleme
- Görüntüleme: Lenf nodu metastazı şüphesinde BT veya MR
- Evreleme: Tümör kalınlığı, diferansiasyon derecesi ve yayılımın değerlendirilmesi
Tedavi Yaklaşımları
- Cerrahi Eksizyon: Tümörlü dokunun çıkarılması (en etkili yöntem)
- Mohs Cerrahisi: Katman katman çıkarılarak maksimum doku korunumu
- Radyoterapi: Cerrahi uygun olmayan hastalarda veya metastatik vakalarda
- Kriyoterapi: Küçük, yüzeyel tümörlerde dondurma tedavisi
- Topikal Kemoterapi: İmitakimod krem ile erken evre lezyonların tedavisi
Metastatik SCC Yönetimi
Lenf nodlarına veya uzak organlara yayılım durumunda:
- Hedefe Yönelik Tedavi: EGFR inhibitörleri (Situmumab)
- İmmünoterapi: Semptomları azaltmak için interferon alfa
- Kemoterapi: Sisplatin veya 5-florourasil bazlı kombinasyonlar
Korunma Stratejileri
- Güneş Koruyucu: SPF 50+ kullanımı ve 2 saatte bir yenileme
- Koruyucu Giysi: UV korumalı şapka, uzun kollu kıyafetler
- Düzenli Kontrol: Ayda bir kendi cilt muayenesi, yıllık dermatolojik muayene
- Riskli Saatler: 10:00-16:00 arasında direkt güneşten kaçınma
Prognozu Etkileyen Faktörler
Tümör kalınlığı >4mm, düşük diferansiasyon, perinöral invazyon ve immün yetmezlik varlığı kötü prognoz işaretleridir. Erken evrede teşhis edilen SCC’de 5 yıllık sağkalım oranı %95’in üzerindedir.
Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?
- İyileşmeyen yaralar
- Hızla büyüyen veya kanayan lezyonlar
- Ciltte ani renk değişiklikleri
- Mevcut benlerde şekil asimetrisi veya sınır düzensizliği
