Safra kesesi polipleri, safra kesesi duvarından kaynaklanan ve içeriye doğru büyüyen anormal doku çıkıntılarıdır. Genellikle tesadüfen yapılan ultrasonografilerde tespit edilirler. Çoğu iyi huylu olsa da bazı durumlarda kanserleşme potansiyeli taşıyabilirler. İşte safra kesesi polipleri hakkında bilinmesi gereken detaylar:
Safra Kesesi Polipleri Nedir?
Safra kesesinin iç yüzeyinde gelişen yapısal değişikliklerdir. Genellikle 10 mm’den küçük boyuttadırlar ve %95’i zararsızdır. En yaygın türü olan kolesterol polipleri, safra içeriğindeki yağ birikiminden kaynaklanır. Adenomatoz polip gibi nadir türler ise düzenli takip gerektirir.
Polip Türleri ve Özellikleri
Kolesterol polipleri (%60-90), safra kesesi duvarında kolesterol birikmesiyle oluşur. Genellikle çoklu halde ve 10 mm altındadır. Adenomlar (%5-10) ise bez dokusundan gelişir ve 1.5 cm üzerindeki boyutlarıyla dikkat çeker. Enflamatuar polipler kronik safra kesesi iltihabı sonucu oluşurken, malign polipler nadir görülen kanserli türlerdir.
Belirtiler ve Şikayetler
- Genellikle asemptomatik seyreder
- Sağ üst karın bölgesinde hafif ağrı veya rahatsızlık hissi
- Özellikle yağlı yemeklerden sonra mide bulantısı
- Şişkinlik ve hazımsızlık şikayetleri
- Nadiren safra kanalı tıkanıklığına bağlı sarılık
Teşhis Yöntemleri
Abdominal ultrason, ilk basamak tanı aracıdır. Poliplerin boyutu, şekli ve safra kesesi duvarıyla ilişkisi değerlendirilir. Şüpheli durumlarda kontrastlı BT veya MR incelemeleri yapılır. Endoskopik ultrasonografi (EUS) ile polip tabanı ve duvar yapısı detaylı incelenebilir.
Tedavi Yaklaşımları
10 mm altındaki polipler genellikle takip edilir. 6-12 aylık ultrason kontrolleriyle büyüme hızı izlenir. 10 mm üzerindeki poliplerde veya risk faktörü varlığında laparoskopik kolesistektomi (kapalı safra kesesi ameliyatı) önerilir. 15 mm üzerindeki tüm polipler malignite riski nedeniyle cerrahiyle alınmalıdır.
Risk Faktörleri ve Komplikasyonlar
- 50 yaş üstü bireylerde risk artar
- Primer sklerozan kolanjit gibi karaciğer hastalıkları
- Safra kesesi duvarında kalınlaşma (>4 mm)
- Hızlı büyüme gösteren polipler (yılda >2 mm)
- Tek büyük polip yerine çoklu polip varlığı
Takip ve Öneriler
5 mm altı poliplerde yıllık ultrason yeterlidir. 5-10 mm arası polipler 6 aylık kontrollerle izlenir. Hastalar yağlı ve kızartılmış gıdalardan kaçınmalı, lifli beslenmeye özen göstermelidir. Düzenli egzersiz ve ideal kilo korunması safra sağlığı için kritik önem taşır.
Sık Sorulan Sorular
Polipler kendi kendine kaybolur mu? Kolesterol polipleri nadiren küçülebilir, ancak genellikle kalıcıdır. Ameliyatsız tedavi mümkün mü? İlaçla tedavisi bulunmamaktadır. Polip boyutu neden önemli? 10 mm üzeri poliplerde kanser riski %50’ye kadar çıkabilir.
