Rotavirüs, özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda şiddetli ishal, kusma ve ateşe neden olan bulaşıcı bir virüstür. Dünya genelinde 5 yaş altı çocuklarda hastaneye yatışların önde gelen nedenlerinden biridir. Rotavirüs aşısı, bu virüse karşı koruma sağlayarak ciddi komplikasyonları önlemeyi amaçlar. İşte aşının uygulanmasına dair tüm detaylar:
Rotavirüs Aşısı Nedir?
Rotavirüs aşısı, canlı ancak zayıflatılmış virüs partikülleri içeren oral (ağızdan damla) bir aşıdır. Bağışıklık sistemini uyararak virüse karşı direnç geliştirmeyi hedefler. Türkiye’de iki farklı marka (Rotarix ve RotaTeq) mevcuttur ve her ikisi de benzer etkinliğe sahiptir.
Aşı Takvimi ve Dozları
Aşılamaya bebek 2 aylıkken başlanır ve dozlar arasında en az 4 hafta bırakılmalıdır:
- Rotarix: Toplam 2 doz şeklinde uygulanır (2. ve 4. aylar).
- RotaTeq: Toplam 3 doz gerektirir (2., 4. ve 6. aylar).
İlk dozun 15. haftadan önce, son dozun ise 8. aydan önce tamamlanması kritik önem taşır.
Aşı Nasıl Uygulanır?
Aşı, sıvı formda olduğu için enjeksiyon gerektirmez. Bebeğin ağzına damlatılarak verilir. Uygulama öncesinde veya sonrasında emzirmenin herhangi bir sakıncası yoktur. Kusma durumunda tekrar doz gerekebileceğinden, bu durumda sağlık personeline danışılmalıdır.
Yan Etkileri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Aşı genellikle hafif yan etkilerle tolere edilir:
- İshal veya kusma (hafif şiddette),
- Huzursuzluk veya ateş (38°C’yi geçmeyen),
- İştah kaybı.
Nadiren invajinasyon (bağırsak düğümlenmesi) gibi ciddi bir yan etki görülebilir. Bu nedenle aşı sonrası karın ağrısı, kanlı dışkı veya şiddetli kusma durumunda acilen doktora başvurulmalıdır.
Kimler Aşı Olmalı?
- Tüm sağlıklı bebekler (prematüreler dahil),
- Bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklar (hekim onayı ile),
- Kronik hastalığı olan bebekler.
Aşı Yapılmaması Gereken Durumlar
- Ciddi immün yetmezlik (örn: SCID),
- İnvajinasyon öyküsü,
- Jelatin veya aşı bileşenlerine alerji.
Sık Sorulan Sorular
- Aşı emziren annelerin bebeklerine uygulanabilir mi?
Evet, aşının emzirme ile etkileşimi yoktur. - Aşı diğer aşılarla aynı gün yapılabilir mi?
Evet, rotavirüs aşısı diğer rutin aşılarla eş zamanlı uygulanabilir. - Aşı sonrası banyo yapılır mı?
Evet, aşı bölgesi olmadığı için banyoda herhangi bir kısıtlama yoktur.
Rotavirüs aşısı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından da önerilen ve çocuk ölümlerini azaltmada etkili bir koruyucu yöntemdir. Aşı takvimine uyum, bebeklerin sağlıklı gelişimi için büyük önem taşır.
