Raşitizm, çocuklarda kemiklerin yumuşaması ve zayıflamasıyla karakterize bir hastalıktır. Temel nedeni, D vitamini eksikliği olmakla birlikte kalsiyum ve fosfor dengesizlikleri de rol oynar. Bu yazıda, raşitizmin nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemlerini detaylıca ele alacağız.
Raşitizm ve D Vitamini İlişkisi
D vitamini, kalsiyum ve fosforun bağırsaklardan emilimini sağlayarak kemik mineralizasyonunu destekler. Güneş ışığına yetersiz maruziyet, beslenmede D vitamini içeren gıdaların eksikliği veya emilim bozuklukları, bu vitaminin düşük seviyelerine yol açar. D vitamini eksikliğinde kemikler yeterince sertleşemez, bu da raşitizm tablosunu ortaya çıkarır.
Diğer Risk Faktörleri
- Kalsiyum Eksikliği: Süt ve süt ürünlerinin yetersiz tüketimi.
- Genetik Yatkınlık: Ailesel hipofosfatemi gibi nadir hastalıklar.
- Kronik Böbrek Hastalıkları: D vitamininin aktif formuna dönüşümünün bozulması.
Raşitizm Belirtileri
- Bacaklarda eğrilik (O-bacak veya X-bacak),
- El ve ayak bileklerinde kalınlaşma,
- Göğüs kafesinde şekil bozuklukları (güvercin göğsü),
- Büyüme geriliği ve geç yürüme,
- Kas güçsüzlüğü ve huzursuzluk.
Teşhis Yöntemleri
- Kan Tahlilleri: D vitamini (25-OH D), kalsiyum, fosfor ve paratiroid hormon seviyeleri ölçülür.
- Radyolojik Görüntüleme: Kemiklerdeki şekil bozuklukları ve epifiz genişlemesi röntgen ile tespit edilir.
Tedavi ve Korunma
- D Vitamini Takviyesi: Günde 2000-5000 IU dozunda oral damla veya enjeksiyon.
- Kalsiyum Destekleri: Günlük 500-1000 mg kalsiyum takviyesi.
- Güneşlenme: Haftada 3-4 gün, 15-20 dakika direkt güneş ışığı.
- Beslenme Önerileri: Somon, yumurta sarısı ve D vitamini ile zenginleştirilmiş süt ürünleri tüketimi.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
-
Raşitizm en çok hangi yaş grubunda görülür?
Genellikle 6-24 aylık bebeklerde ve hızlı büyüme dönemindeki çocuklarda ortaya çıkar. -
Raşitizm kalıcı sakatlık bırakır mı?
Erken teşhis ve tedavi ile tam iyileşme sağlanır. Tedavi edilmezse kemik deformiteleri kalıcı olabilir. -
D vitamini damlası kaç yaşına kadar verilmeli?
Sağlık Bakanlığı, doğumdan itibaren 1 yaşına kadar günde 3 damla D vitamini takviyesi önerir. -
Raşitizm sadece çocuklarda mı görülür?
Yetişkinlerde benzer tablo "osteomalazi" olarak adlandırılır ve kemik ağrılarıyla kendini gösterir.
Raşitizmden korunmak için bebeklerin D vitamini takviyesini düzenli kullanması ve güneş ışığından yararlanması kritik önem taşır. Şüpheli durumlarda çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır.
