Punch biyopsi, deri lezyonlarının teşhisi için kullanılan cerrahi bir işlemdir. Özel bir bistüri (punch aleti) ile ciltten silindirik bir doku örneği alınması prensibine dayanır. Bu yöntem özellikle şüpheli benler, cilt kanserleri veya kronik deri hastalıklarının tanısında tercih edilir.
Hangi Durumlarda Uygulanır?
- Melanom, bazal hücreli karsinom gibi cilt kanseri şüpheleri
- Sedef hastalığı, liken planus gibi kronik dermatolojik rahatsızlıklar
- Nedeni bilinmeyen döküntü veya ülserler
- Kistik lezyonların değerlendirilmesi
- Saçlı deride görülen mantar enfeksiyonları
İşlem Aşamaları
- Hazırlık: Lezyon bölgesi antiseptik solüsyonla temizlenir. Lokal anestezi enjeksiyonu uygulanır.
- Örnek Alma: 2-8 mm çaplı punch aleti lezyon üzerine diklemesine bastırılarak döndürülür.
- Doku Çıkarımı: Pens veya özel iğne yardımıyla silindirik doku çıkarılır.
- Kapatma: 4 mm’den büyük biyopsilerde dikiş atılır, küçük lezyonlar kendiliğinden iyileşir.
Avantajları ve Dezavantajları
- Avantajları:
- Hızlı (ortalama 10-15 dakika) ve ayaktan uygulanabilir
- Derin dermal tabakaya kadar sağlıklı örnek alımı
- Minimal skar oluşumu
- Dezavantajları:
- Yetersiz örnek alma riski (özellikle yağlı dokularda)
- Pigmente lezyonlarda tanı sınırlarını zorlayabilir
İşlem Sonrası Bakım
- Dikişli bölge 48 saat su değmemeli
- Antibiyotikli merhemle günlük pansuman
- Dikişler 7-14 gün sonra alınır
- Kızarıklık, şişme veya akıntı durumunda doktora başvurulmalı
Patolojik Değerlendirme
Alınan örnek formaldehit solüsyonunda fikse edilir. Histopatolojik inceleme için kesitler hazırlanır. Sonuçlar genellikle 3-7 iş günü içinde raporlanır. Melanom şüphesinde ek immünohistokimyasal testler gerekebilir.
Alternatif Yöntemler
- Eksizyonel Biyopsi: Tüm lezyonun çıkarılması
- Shave Biyopsi: Yüzeyel traşlama tekniği
- İnsizyonel Biyopsi: Kısmi doku örneği alımı
- Kriyocerrahi: Dondurma yöntemiyle örnekleme
Kimler İçin Uygun Değildir?
- Kanama diyatezi olanlar
- Antikoagülan ilaç kullananlar (işlem öncesi kesilmeli)
- Aktif enfeksiyon bölgeleri
- Keloid öyküsü bulunan hastalar
Punch biyopsi, dermatolojide altın standart tanı yöntemlerinden biridir. Doğru teknikle uygulandığında %90’ın üzerinde tanısal doğruluk sağlar. İşlem öncesi hasta onamı alınması ve steril koşullara dikkat edilmesi zorunludur.
