Perinatoloji, yüksek riskli gebeliklerin takip ve tedavisini üstlenen kadın doğumun bir yan dalıdır. Anne karnındaki bebeğin (fetus) sağlığını ve annenin gebelik sürecindeki komplikasyonlarını yönetir. Bu alan, anne adayının mevcut hastalıklarının gebelik üzerindeki etkilerini değerlendirirken, fetal anomalilerin erken teşhisini de kapsar.
Perinatoloji Hangi Durumları Kapsar?
Perinatologlar, standart gebelik takibinin ötesinde uzmanlaşmış vakalara odaklanır:
- Anneye Ait Riskler: Diyabet, hipertansiyon, otoimmün hastalıklar (lupus), kalp yetmezliği
- Gebelik Komplikasyonları: Preeklampsi, plasenta previa, tekrarlayan düşükler
- Fetal Sorunlar: Gelişme geriliği (IUGR), konjenital anomaliler, çoğul gebelikler
- Genetik Şüphe: Ailede kalıtsal hastalık öyküsü veya tarama testlerinde anormallik
Yüksek Riskli Gebelik Belirtileri
Aşağıdaki durumlarda perinatoloğa başvurulmalıdır:
- Şiddetli karın ağrısı veya vajinal kanama
- Bebek hareketlerinde belirgin azalma
- Kontrolsüz kusma veya ani kilo kaybı
- Yüksek tansiyon (140/90 mmHg üzeri)
- Erken doğum tehdidi (haftada 4’ten fazla kasılma)
Fetal Tanı Yöntemleri
- Detaylı Ultrason (Anomali Taraması): 18-22. haftalarda fetal organlar milimetrik düzeyde incelenir. Kalp defektleri, nöral tüp kusurları tespit edilir.
- Fetal Ekokardiyografi: Kalp anomalisi şüphesinde özel ultrasonla fetal kalp yapısı değerlendirilir.
- Koryon Villus Örneklemesi (CVS): 11-14. haftalarda plasentadan doku alınarak genetik analiz yapılır.
- Amniyosentez: 16-20. haftalarda amniyon sıvısı örneğiyle kromozomal bozukluklar (Down sendromu) araştırılır.
Tedavi ve Müdahale Seçenekleri
- Fetal Cerrahi: Spina bifida gibi anomalilerde anne karnında cerrahi düzeltme mümkündür.
- İntrauterin Kan Transfüzyonu: Fetal anemide göbek kordonundan kan nakli yapılır.
- Erken Doğum Yönetimi: Akciğer gelişimini hızlandırmak için kortikosteroid uygulanır.
- İlaç Tedavileri: Anne adayındaki kronik hastalıklar için gebeliğe uygun ilaç protokolleri düzenlenir.
Perinatoloji ve Rutin Gebelik Takibi Farkı
| Parametre | Standart Takip | Perinatoloji Takibi |
|———————–|————————–|———————————-|
| Takip Sıklığı | Ayda 1 kez | Haftalık veya 15 günde 1 |
| Testler | Temel taramalar | İleri düzey görüntüleme/genetik |
| Risk Değerlendirme| Düşük riskli gebelikler | Kompleks tıbbi öykü varlığı |
Perinatoloğa Ne Zaman Başvurulur?
- 35 yaş üstü gebelikler
- Önceki gebelikte preeklampsi veya ölü doğum öyküsü
- IVF ile oluşan çoğul gebelikler
- Fetal anomali şüphesi (ultrason bulgularıyla)
Süreç Nasıl İşler?
- Risk Analizi: Tıbbi öykü ve mevcut testler değerlendirilir.
- Kişiselleştirilmiş Plan: Haftalık NST, Doppler USG, biyofizik profil gibi takip protokolü oluşturulur.
- Ekip Çalışması: Neonatolog, pediatrik kardiyolog ve genetik uzmanı ile koordinasyon sağlanır.
Perinatoloji, anne ve bebek ölüm oranlarını düşüren kritik bir disiplindir. Riskli gebeliklerde düzenli takip, doğru zamanda yapılan müdahalelerle sağlıklı doğum şansını önemli ölçüde artırır.
