Morluk (ekimoz), deri altındaki küçük kan damarlarının çatlaması sonucu oluşan ve cilt yüzeyinde mavi-mor renk değişimiyle kendini gösteren yaygın bir durumdur. Genellikle travma kaynaklı olsa da, altta yatan ciddi sağlık sorunlarının işareti de olabilir.
Morluk Nasıl Oluşur?
Damar duvarlarının zedelenmesi sonucu sızan kan, deri altında birikerek mor-kırmızı renk değişimine yol açar. Başlangıçta kırmızı olan leke, hemoglobin parçalandıkça yeşil-sarı tonlara dönüşür. Yaşlılarda ve kadınlarda cilt inceliği nedeniyle daha kolay morarma görülür.
Morarma Nedenleri
- Travmalar: Düşme, çarpma veya cerrahi işlemler
- İlaç Yan Etkileri: Aspirin, antikoagülanlar, kortikosteroidler
- Vitamin Eksiklikleri: C vitamini (skorbüt), K vitamini, B12 eksikliği
- Hematolojik Hastalıklar: Lösemi, trombositopeni, hemofili
- Enfeksiyonlar: Septisemi, menenjit
- Otoimmün Hastalıklar: Lupus, vaskülit
Endişe Verici Belirtiler
- Sebepsiz ve sık oluşan morluklar
- Diş eti/ burun kanaması eşliğinde morarmalar
- Eklem içi kanamalar (hematom)
- 2 haftada geçmeyen lekeler
- Karın/ sırt bölgesinde yaygın morluklar
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Morluğun yeri, boyutu ve renginin değerlendirilmesi
- Kan Testleri:
- Tam kan sayımı (trombosit düzeyi)
- Pıhtılaşma testleri (PT, aPTT)
- Vitamin paneli (K, C, B12)
- Görüntüleme: Şüpheli iç kanamalarda ultrason veya BT
- Kemik İliği Biyopsisi: Lösemi şüphesinde
Tedavi Yaklaşımları
- Soğuk Kompres: İlk 48 saatte 15 dakikalık uygulamalar
- Topikal Kremler: Heparin içerikli jeller (Lasonil)
- Vitamin Takviyeleri: Eksiklik saptanırsa
- İlaç Düzenlemesi: Kan sulandırıcıların yeniden dozlanması
- Altta Yatan Hastalık Tedavisi: Hematolojik bozukluklar için özel protokoller
Doğal Çözümler
- Arnika: Enflamasyonu azaltan bitkisel tedavi
- Ananas: Bromelain enzimi içeriğiyle şişliği giderir
- Zerdeçal: Curcumin sayesinde renk değişimini hızlandırır
Korunma Stratejileri
- Evde köşeli mobilyaları yumuşak malzemeyle kaplamak
- Düşme riskine karşı banyo kaydırmazları kullanmak
- Kan sulandırıcı kullanırken temas sporlarından kaçınmak
- C vitamini açısından zengin beslenme (portakal, kivi, biber)
Hangi Doktora Gidilir?
Sebepsiz morluklar için öncelikle dahiliye veya hematoloji uzmanına başvurulmalıdır. Travma sonrası büyük hematomlarda ortopedi konsültasyonu gerekebilir.
Önemli Uyarılar
- Göz çevresindeki morluklar kafatası kırığı belirtisi olabilir
- Karın bölgesi morlukları iç kanamaya işaret edebilir (Cullen/Grey Turner belirtisi)
- Bacaklarda simetrik morluklar vaskülit habercisi olabilir
