Molluskum hastalığı (Molluscum contagiosum), ciltte küçük, pembe veya ten rengi kabarıklıklarla karakterize viral bir enfeksiyondur. Poxviridae ailesinden bir virüsün neden olduğu bu hastalık, özellikle çocuklarda, atopik dermatitli bireylerde ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde yaygın olarak görülür. Lezyonlar genellikle ağrısız olmakla birlikte, kaşıntı ve kozmetik kaygılara yol açabilir.
Bulaşma Yolları ve Risk Faktörleri
Virüs, doğrudan cilt teması veya ortak eşya kullanımı (havlu, oyuncak) yoluyla yayılır. Yüzme havuzları, jimnastik salonları ve okullar bulaşma riskinin yüksek olduğu yerlerdir. Cildin nemli kalması, travma sonrası mikroçatlaklar ve egzema gibi cilt bariyer bozuklukları enfeksiyona zemin hazırlar. Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde lezyonlar daha yaygın ve dirençli seyreder.
Klinik Belirtiler
- Lezyon görünümü: 2-5 mm çapında, ortası çökük (göbekli), sedef rengi veya pembemsi kabarıklıklar
- Yaygın yerleşim: Yüz, boyun, koltuk altı, kasık ve diz arkası
- Semptomlar: Genellikle kaşıntısız; ancak tahriş sonrası kızarıklık ve şişme
- Ek özellikler: Sıvı içeren lezyonların kaşınmasıyla çevreye yayılım (otoinokülasyon)
Tanı Yöntemleri
Dermatolojik muayenede tipik lezyonlar tanı koydurucudur. Şüpheli durumlarda:
- Dermatoskopi: Merkezi umbilikasyon ve polilobüler yapının görülmesi
- Patolojik inceleme: Lezyondan alınan kazıntı örneğinde Henderson-Paterson cisimcikleri
- Ayırıcı tanı: Siğil, suçiçeği veya deri tümörleri ile karışabilir
Tedavi Seçenekleri
Sağlıklı bireylerde 6-18 ay içinde kendiliğinden gerileme olasılığı yüksektir. Aktif tedavi gerektiren durumlarda:
- Kriyoterapi: Sıvı nitrojen ile dondurma (en etkili yöntem)
- Küretaj: Lezyonların cerrahi olarak kazınması
- Topikal ajanlar: Potasyum hidroksit, kantaridin veya imiquimod kremleri
- Lazer tedavisi: Nd:YAG lazer ile lezyonların buharlaştırılması
Bağışıklığı baskılanmış hastalarda antiviral ilaçlar (cidofovir) kullanılabilir.
Evde Bakım ve Önlemler
- Lezyonları kaşımamak ve ovalamamak
- Havlu, giysi ve tıraş bıçağını ayırmak
- Yüzme sonrası duş alıp cildi kurulamak
- Atopik dermatit varsa cilt bariyerini nemlendiricilerle güçlendirmek
- Lezyonların üzerini su geçirmez bandajla kapatmak
Komplikasyonlar ve Doktora Başvuru Zamanları
Süperenfeksiyon (bakteriyel iltihaplanma), keloid skar veya konjunktivit gelişebilir. Aşağıdaki durumlarda dermatoloğa başvurulmalıdır:
- Lezyonların yüz veya genital bölgede olması
- 2 cm’den büyük lezyonlar
- Kızarıklık, ağrı ve iltihaplı akıntı
- Bağışıklık yetmezliği varlığı
- 2 yıl içinde kendiliğinden gerilememe
Çocuklarda Özel Yaklaşım
Pediatrik vakalarda ağrılı işlemlerden kaçınılmalıdır. Öncelikle:
- %10 potasyum hidroksit solüsyonu gibi topikal ajanlar
- Hidrokolloid bantlarla kapama
- Kaşıntı için antihistaminik şuruplar
Tedavi direnci durumunda kriyoterapi kontrollü şekilde uygulanabilir.
