Katı sperm (hipervizkosite semen), sperm sıvısının normalden yoğun veya pıhtılı olması durumudur. Bu sorun, sperm hareketliliğini kısıtlayarak doğal yolla gebelik şansını azaltır. İşte katı spermin nedenleri, teşhisi ve tedavisine dair kapsamlı bilgiler:
Katı Sperm Nedir?
Normal semen, ejakülasyon sonrası sıvı kıvamdayken 15-30 dakika içinde sıvılaşır. Katı spermde ise bu süre uzar veya semen kalıcı olarak yoğun, jölemsi bir yapıda kalır. Yoğunluk, spermlerin rahim içinde ilerlemesini engelleyerek infertiliteye yol açabilir.
Yaygın Nedenleri
- Enfeksiyonlar: Prostatit (prostat iltihabı) veya üretrit gibi enfeksiyonlar semen viskozitesini artırır.
- Hormonal Dengesizlik: Testosteron eksikliği veya tiroid bozuklukları.
- Dehidrasyon: Yetersiz sıvı alımı semen yoğunluğunu artırır.
- Varikosel: Testis damarlarının genişlemesi sperm kalitesini bozar.
- Yaşam Tarzı Faktörleri: Sigara, alkol, stres ve aşırı sıcak maruziyeti (sık sıcak banyo, dar kıyafetler).
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Semenin uzun süre sıvılaşmaması,
- Cinsel ilişki sonrası vajinada yoğun semen kalıntıları,
- Tekrarlayan gebelik kayıpları.
Tanı için semen analizi (spermiogram) yapılır. Bu testte: - Sıvılaşma süresi >60 dakika,
- Viskozitede artış (pipetle çekildiğinde 2 cm’den uzun iplik oluşumu) tanı koydurucudur.
Tedavi Seçenekleri
- Enfeksiyon Tedavisi:
- Prostatit varsa 4-6 haftalık antibiyotik (Ciprofloksasin veya Doksisiklin).
- Hormon Düzenlemesi:
- Testosteron düşüklüğünde hormon replasman tedavisi,
- Tiroid bozukluklarında ilaç tedavisi.
- Cerrahi Müdahale:
- Varikosel varlığında mikrocerrahi onarım.
- Semen Sıvılaştırıcı Ajanlar:
- Alfa-amilaz enzimi içeren vajinal jel veya tüp bebek laboratuvarında enzimatik işlem.
Evde Uygulanabilecek Doğal Destekler
- Sıvı Alımı: Günde 2.5-3 litre su içmek,
- Antioksidan Takviyeler: C vitamini (1000 mg/gün), çinko (30 mg/gün),
- Bitkisel Destekler: Ashwagandha kökü (sperm hareketliliğini %40 artırabilir).
Önleyici Tedbirler
- Sigara ve alkolden uzak durmak,
- Testisleri aşırı sıcaktan korumak (dar iç çamaşırı giymemek),
- Düzenli egzersiz ve Akdeniz diyeti (balık, zeytinyağı, ceviz).
Ne Zaman Üreme Uzmanına Başvurulmalı?
- 1 yıl korunmasız ilişkiye rağmen gebelik oluşmuyorsa,
- Semende belirgin pıhtılar veya renk değişimi (sarı, yeşil) varsa,
- Ağrılı ejakülasyon şikayeti eşlik ediyorsa.
