Karsinoembriyonik Antijen (CEA), vücutta belirli kanser türlerinin varlığında veya bazı sağlık sorunlarında yükselen bir proteindir. Özellikle kolorektal kanser tanı ve takibinde kullanılsa da tek başına tanı koydurucu değildir. İşte CEA yüksekliği hakkında merak edilenler:

CEA Yüksekliği Neyi Gösterir?
CEA seviyelerinin artması, çeşitli durumlarla ilişkilendirilebilir. En yaygın nedenler şunlardır:

• Kanser Türleri: Kolorektal, mide, pankreas, akciğer ve meme kanserlerinde yükselir.
• İyi Huylu Hastalıklar: Karaciğer sirozu, enflamatuar bağırsak hastalığı (Crohn, ülseratif kolit) veya pankreatit gibi durumlarda artış görülebilir.
• Sigara Kullanımı: Sigara içenlerde CEA seviyeleri genellikle daha yüksektir.
• Enfeksiyonlar: Kronik enfeksiyonlar veya ağır bakteriyel hastalıklar geçici yükselişe neden olabilir.

CEA testi, özellikle kanser tedavisi gören hastalarda tedaviye yanıtı izlemek veya nüksleri erken tespit etmek için kullanılır. Ancak tek başına yüksek CEA değeri kanser tanısı koydurmaz. Diğer klinik bulgular ve görüntüleme yöntemleriyle birlikte değerlendirilmelidir.

CEA Yüksekliği Tehlikeli Midir?
CEA yüksekliğinin riski, altta yatan nedene bağlıdır:

• Kanserle İlişkiliyse: Yüksek değerler, tümörün agresifliğini veya metastaz varlığını gösterebilir. Bu durumda tedavi planının gözden geçirilmesi gerekebilir.
• Kanser Dışı Nedenlerde: Sigara veya kronik hastalıklar gibi faktörler söz konusuysa, CEA yüksekliği genellikle geçicidir ve yaşamı doğrudan tehdit etmez.

Önemli olan, yüksek CEA seviyelerinin nedeninin netleştirilmesidir. Örneğin, kanser öyküsü olmayan bir kişide yüksek CEA tespit edilirse, kolonoskopi, BT taraması veya PET-CT gibi ileri tetkiklerle araştırma yapılmalıdır.

CEA Testi Nasıl Yorumlanır?

• Normal Değerler: Sigara içmeyenlerde 0-3 ng/mL, sigara içenlerde 0-5 ng/mL aralığı kabul edilir.
• Hafif Yükselme (5-10 ng/mL): Çoğunlukla iyi huylu hastalıklar veya sigara kaynaklıdır.
• Belirgin Yükselme (>10 ng/mL): Kanser veya ciddi inflamatuar durumlar düşündürür.

CEA Takibi Neden Önemlidir?
Kanser hastalarında düzenli CEA ölçümü:

• Tedaviye yanıtı izlemeye,
• Cerrahi sonrası nüksleri erken saptamaya,
• Metastaz şüphesini değerlendirmeye yardımcı olur.

Sık Sorulan Sorular

• CEA testi aç karnına mı yapılır? Evet, açlık gerektiren bir test değildir ancak laboratuvar talimatlarına uyulmalıdır.
• CEA düşürülebilir mi? Altta yatan neden tedavi edilirse (örneğin tümörün çıkarılması) seviyeler düşer.
• Yalancı yükseklik olabilir mi? Evet, laboratuvar hataları veya teknik sorunlar geçici yükselişe neden olabilir.

CEA yüksekliği her zaman endişe kaynağı değildir, ancak mutlaka uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir.