Karnın Sağ Tarafında Ağrı

Ağrının karnın hangi bölgesinde meydana geldiği altta yatan hastalığa dair bir işaret olduğu için ağrının meydana geldiği yerin tam lokalize edilmesi önemlidir. Karnın sağ tarafında organların hastalıklarını işaret edebilir.

Karnın Sağ Tarafında Ağrı Nedir? 

Birçok iç organın bulunduğu bölge olan karın bölgesinde görülen karın ağrısı, hayatın ilk günlerinden son günlerine kadarher dönemde en sık karşılaşılan  sağlık problemleri arasındadır. Ağrının karnın hangi bölgesinde meydana geldiği altta yatan hastalığa dair bir işaret olduğu için ağrının meydana geldiği yerin tam lokalize edilmesi önemlidir. Karnın sağ tarafında ağrıgaz, şişlik gibi basit durumlardan karaciğer, safra kesesi, apendeks gibi ciddi sonuçlara neden olabilecek organların hastalıklarını işaret edebilir.

Karnın Sağ Tarafında Ağrı Belirtileri Neler?

Karnın sağ tarafında görülen ağrıya eşlik eden bazı durumlar altta yatan nedenin ciddi olduğunu işaret edebilir. Bu sebeple bu belirtilerin bilinmesi önemlidir:

Bu durumlardan bir veya bir kaçının olması durumun acil müdahale edilmesi gerektiğine ve ciddi olduğuna dair işaret niteliğindedir.

Karnın Sağ Tarafında Ağrı Nedenleri Nelerdir?

Sağ karın ağrısı çeşitli hastalıkların habercisi olabileceği için bu nedenlerin bilinerek bu nedenlere yönelik araştırma yapılması önemlidir. Hastalarda karnın sağ tarafında ağrı ve gaz şikayeti sıklıkla beraber görülmekle birlikte gaz dışında daha ciddi hastalıklar da karnın sağ tarafındaki ağrının altta yatan nedeni olabilir. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir:

Karnın Sağ Tarafında Ağrı Teşhisi

Karnın sağ tarafında ağrı şikayeti ile doktora başvuran hastalarda tanı koyma aşamasında ilk yapılması gereken hasta öyküsünün alınması olup; karın ağrısı şikayetinin ne zamandır olduğu, karın ağrısını arttırıp azaltan sebepler, ağrının günün hangi vakitlerinde ortaya çıktığı, ağrıya eşlik eden mide bulantısı, şişlik, gaz ya da sertlik gibi şikayetler sorgulanır. 

Daha sonraki aşamada fizik muayene yapılarak şüphe edilen hastalığa yönelik bulguların varlığı araştırılır. Batın muayenesi yapılarakkarın bölgesinde ağrıya eşlik eden şişlik, sertlik ya da gaz olması durumunda bunların tespit edilmesi sağlanır. Akciğer hastalıklarından pnömoni (zatürre) varlığında da karnın sağ üst  tarafında ağrıya sebep olabileceği için hastanın akciğer muayenesinin yapılması da önemlidir.Sağ alt tarafta yerleşim gösteren ağrı üreme sistemleri ile ilgili hastalıklara işaret edebildiği için pelvik muayene yapılarak bu durumun tespiti sağlanır.

Hasta öyküsü ve fizik muayene sonrası tanısal testler ve radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılarak detaylı araştırma sağlanır.Karnın sağ tarafında ağrı şikayeti ile başvuran hasta kadın isetanı için kullanılan yöntemlerin bebeğe zarar verme ihtimali olabileceği için ilk yapılması gereken test hamilelik testidir. Böbrek ve mesane enfeksiyonu, kolesistit, apandisit gibi organ enfeksiyonları, Crohn ve Ülseratif kolit gibi iltihabı bağırsak hastalığı, pelvik iltihabi hastalık, idrar yolu enfeksiyonu gibi enfeksiyona bağlı bir hastalıktan şüphe edilmesi durumunda kan testleri istenerek enfeksiyon varlığı araştırılır. Tam idrar tetkiki (TİT) istenerek böbrek ve mesane iltihabı, idrar yolu enfeksiyonu durumu araştırılır. Çeşitli radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılarak ağrının kaynağı bulunmaya çalışılır.

  • Batın direkt röntgen grafi: Karnın sağ tarafında meydana gelen ağrının karın için organlardan kaynaklandığından şüphe edilmesi durumunda bu radyolojik görüntüleme yöntemi tercih edilebilir. X ışınları kullanılarak yapılan batındirekt röntgen grafi özelliklekarnın sağ tarafında ağrı ve sertlik şikayeti bulunan hastalarda bağırsak tıkanıklıklarınabağlı bir ağrı şikayetinden şüphe ediliyorsa tanıda yardımcı olacaktır.
  • Akciğer direkt röntgen grafi (akciğer filmi): Özellikle öksürünce karnın sağ üst tarafında ağrı şikayeti olan hastalarda akciğerin alt kısmında yerleşim gösteren zatürre şüphesi ile direkt akciğer röntgen grafi çekilmelidir.  
  • Transabdominal ultrasonografi (TaUSG): Ses dalgaları  kullanılarak yapılan transabdominal ultrason karın içi organların görüntülenmesinde en etkili yöntemlerden biri olup organların detaylı görüntülenmesini sağlar.
  • Transvajinal ultrasonografi (TvUSG): Karnın sağ alt bölgesinde ortaya çıkan ağrıların altında kadın hastalıkları yapabileceği içinyumurtalıkların ve rahmin daha net görüntülenmesini sağlayan transvajinal ultrasonografi kullanılabilir.
  • Bilgisayarlı tomografi (BT): Kolesistit, apandisit,  pankreatit, divertikulit, böbrek taşı gibi hastalıklara bağlı ortaya çıkan sağ karın bölgesi ağrısının araştırılmasında kullanılabilecek bir yöntem olup ilgili organın 3 boyutlu görüntülenmesi sağlanır.

Karnın Sağ Tarafında Ağrı Tedavisi

Sağ tarafa yerleşim gösteren karın ağrısının tedavi planlaması ağrıya sebep olan nedene yönelik yapılır.

  • Kolesistit ya da safra kesesi taşı gibi safra kesesi hastalıklarına bağlı olarak karnın sağ tarafında ortaya çıkan ağrının tedavisi: Safra kesesinin iltihaplanması olan kolesistit tespit edilen hastalarda antibiyotik tedavisi başlanabilir. Kontrol altına alınamayan kolesistit durumlarında ve safra kesesi taşları varlığında cerrahi müdahale gerekebilir. Bu durumlarda kolesistektomi adı verilen safra kesesinin tamemen çıkarılması tek tedavi seçeneğidir.
  • Hepatit olarak bilinen karaciğerin enfeksiyonuna bağlı olarak karnın sağ tarafında ortaya çıkan ağrının tedavisi: Kısa süreli gelişen hepatit hastalarında tedavi için herhangi bir ilaca gerek kalmaz sadece destek tedavisi yeterli olabilir. Ancak durumun kronikleşmesi halinde antiviral ilaçlar ile ilaç tedavisi uygulanır. 
  • Karaciğer tümörü nedeni ile ortaya çıkan karnın sağ tarafında ağrının tedavisi: Erken evrede yakalanan karaciğer tümörü varlığında tümörün ya da karaciğerin bir kısmının cerrahi olarak çıkarılması olan lobektomi ameliyatı yeterli olabilir. Ancak ileri evrede fark edilen karaciğer kanseri hastalarında radyoterapi adı verilen ışın  tedavisi ya da kemoterapi olarak bilinen ilaç ile terapi gereklidir.
  • Apandisit nedeni ile karnın sağ tarafında ortaya çıkan ağrının tedavisi: Apandisit acil müdahale edilmesi gereken bir durum olup tedavi seçenekleri arasında ilk tercih edilen apandeksin acilen apendektomi ameliyatı ile çıkarılması işlemidir.
  • Divertikulite bağlı olarak karnın sağ tarafında ortaya çıkan ağrının tedavisi:Hafif şikayetleri bulunan divertikülit hastalarında tedavi planlaması ağızdan alınan antibiyotikler üzerine yapılır. Ancakağrının artması durumunda sıvı diyeti uygulanır. Yüksek Ateşin görüldüğü ve ağrının aşırı arttığı hastalarda intravenöz (damardan) antibiyotik uygulamasına geçilebilir.
  • Çölyak hastalığı nedeni ile karnınsağ tarafında ortaya çıkanağrının tedavisi: Buğday, arpa ve çavdarda yazması ile bulunan glutene karşı ortaya çıkanhassasiyet sonucu görülen Çölyak hastalığının tek tedavisi ömür boyu sıkı bir diyet uygulanması olup bu diyette buğday, arpa ve çavdar gibi glüten içeren gıdalar tamamen hastanın hayatından çıkarılır.
  • Sindirim sisteminde görülen bakteriyel, parazitik veya viral enfeksiyonlar nedeni ilekarnın sağ tarafında ortaya çıkan ağrının  tedavisi:Sindirim sisteminde herhangi bir enfeksiyona bağlı olarak ortaya çıkan sağ karın ağrısı şikayetinde enfeksiyona neden olan etken tespit edilerek antibiyotik ilaçlar, antiparaziter ilaçlar ya da antiviral ilaçlar reçete edilerek iltihabın tedavisi sağlanır.
  • İltihabi bağırsak hastalığı nedeni ile karnın sağ tarafında ortaya çıkan ağrının  tedavisi: İltihabi bağırsak hastalıklarıülseratif kolit ya da Crohn hastalığı olup bunların tedavisi içinilaç tedavi ve cerrahi yöntemler ile tedavi seçenekleri uygulanabilir. Medikal tedavi adı verilen ilaç tedavisindeÜlseratif kolit veCrohn hastalığına etkisi kanıtlanmış ilaçlar ile daha güçlü etki gösterdiği fark edilen ve yeni kullanılmaya başlanan TNF – alfa inhibitörleri reçete edilir. İlaç tedavisine rağmen şikayetlerin devam ettiği ya da bağırsak tıkanıklığı ve fistül oluşumu gibi ilaçla tedavi edilemeyeceksorunların gelişmesi durumunda cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilir.
  • Kronik kabızlık nedeni ile karnın sağ tarafında ortaya çıkan ağrının tedavisi:Karnın sağ tarafında ağrı ve şişlikşikayeti ile doktora başvuran ve sertlik de fark edilen hastalarda akla gelmesi gereken durumlardan birikronik kabızlık olup, tedavideöncelikli olarak beslenme ve yaşam tarzındadeğişikliği gidilir. Kabızlık şikayetinin şiddetli devam ettiği hastalardamagnezyum tuzları, sodyum fosfat ya da laktuloz grubu ilaçlar tedavi için tercih edilebilir. Ayrıca fitil ve lavman uygulaması kısa sürede tedavi için tercih edilebilir.
  • Mide fıtığı, gastrit ya da gastroözefagial reflü hastalığı nedeni ile karnın sağ tarafında ortaya çıkan ağrının tedavisi: Gastrit ve gastroözefagial reflü hastalığının tedavisindeproton pompa inhibitörleri, mide asidini baskılayacak anti asit ilaçlar, H2 reseptör blokeri ilaçlar arasından uygun tercih yapılır. Mide fıtığı ya da ilâçla tedavi edilemeyen gastroözefagial reflü hastalığının tedavisi içinhastalara cerrahi müdahale yapılması gerekebilir. Özellikle yaşı genç olan hastalarda ilaca rağmen düzelme olmuyorsa, ilaç tedavisinin kesilmesi durumunda yaralar tekrar açılıyorsa ve ömür boyu ilaç tedavisi görmesi gerekiyorsa cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilmelidir. Bu amaçla laparoskopik reflü cerrahisi adı verilen bir yöntem tercih edilir.
  • Endometriozise nedeni ile karnın sağ tarafında ortaya çıkan ağrının tedavisi:Kesin tedavi yöntemi henüz bulunamamış bir hastalık oo an endometriozis hastalarında ağrıların çok olması durumunda ağrı kesici ilaçlar reçete edilebilir. Doğum kontrol hapları, progesteron hormonu türevleri ve GnRH agonistleri kullanılarak hormonla tedavi yöntemi gerçekleştirilebilir. Cerrahi müdahale olarak histerektomi ameliyatıgebelik planlanmayan ya da menapoz sonrası dönemdeki hastalarda uygulanabilir.
  • Pankreatit nedeni ile karnın sağ tarafında ortaya çıkan karın ağrısı tedavisi: Pankreatit pankreasın iltihabı olup şiddetli ağrılara sebep olabilmektedir.Ağrıların kontrol altına alınması amacı ile analjezik ilaçlar adı verilen ağrı kesici ilaçlar reçete edilir. İntravenöz (damar içi enjeksiyon ile) sıvı uygulaması yapılarak sıvı tedavisi sağlanır. Pankreatit kontrol altına alındıktan sonra pankreatit gelişimine neden olan duruma yönelik girişimsel tedavi yöntemlerinden uygun olan tercih edilir.Endoskopik retrograd kolanjiopankretografi (ERCP), safra kesesi ameliyatı ve pankreas ameliyatı arasından uygun olan tedavi yöntemi tercih edilir.
  • Bağırsak tıkanıklığına nedeni ile karnın sağ tarafında ortaya çıkan ağrının tedavisi:Bağırsak tıkanıklığı tedavisinin planlaması 3 aşamalı olup ilk aşamada konservatif tedavi seçenekleri adı  verilen cerrahi dışı tedavi seçenekleri değerlendirilir. Bu amaçla görüntüleme sağlanması amacı ile ultrason cihazı kullanılarak anüsten (makattan) serum verilir ve böylece tıkanıklığın giderilmesi amaçlanır. Bu yöntemle düzelme sağlanamayan hastalarda ya da hastalığın daha  geç döneminde başvuru yapan hastalarda ameliyat yapılarak bağırsaklar elle düzeltilebilir.  Elle düzeltme yönteminin de işe yaramadığı hastalarda etkilenen bağırsak bölümü çıkartılır ve kalan bağırsaklar yeniden dikilir.

Karnın Sağ Tarafında Ağrı Tedavi Edilmezse

Karnın sağ  tarafında görülen ağrı gaz, üşütme gibi basit sebeplere bağlı olabileceği gibi karaciğer tümörü, safra kesesi iltihabı, apandisit gibi  ölümcül olabilecek ve hızlı müdahale edilmesi gereken hastalıkların da habercisi olabilir. Bu sebeplekarnın sağ tarafında ağrınınönemsemeyerek doktora başvurununötelenmesi ciddi sorunlara neden olabilir. Şikayetler göz önüne alınarak karnın sağ tarafındaki ağrınınaltında yatan neden tespit edilmesi ve en kısa sürede tedaviye başlanması oldukça önemlidir.

Karnın Sağ Tarafında Ağrı Ameliyatı

Karnın sağ tarafında görülen ağrı şikayeti daha çok karaciğer ve safra kesesi hastalıklarını işaret etmektedir. Safra kesesi hastalıklarında tek kesin tedavi safra kesesinin tamamen alındığı kolesistektomi ameliyatı olup farklı şekillerde uygulamalar mevcuttur.

  • Açık kolesistektomi (klasik açık safra kesesi ameliyatı): Genel anestezi altındaki hastaya uygulanan klasik açık safra kesesi ameliyatı esnasında  karnın sağ üst bölgesinden açılan yaklaşık 20 cm' lik kesiden safra kesesi tamamen çıkarılır ve açılan kesi yeri geriye dikilerek kapatılır. Klasik açık safra kesesi ameliyatı diğer 2 safra kesesi ameliyatı yöntemine göre daha ağrılı bir süreç ve iyileşme süresidaha uzun olan bir yöntem olup bu nedenle çok tercih edilmemektedir.  Önceden birden çok defa karın içi ameliyatı geçirmiş ya da ameliyat sonrası karın içinde yapışıklık gelişme riski taşıyan hastalar gibi risk faktörü olan hastalarda açık kolesistektomi ameliyatının seçilmesi uygundur.
  • Laparoskopik kolesistektomi (kapalı safra kesesi ameliyatı): Safra kesesi kaynaklı hastalıkların cerrahi tedavisinde altın standart olarak kabul edilen kapalı safra kesesi ameliyatı için hastanın göbeğinden açılan küçük bir delikten gönderilen karbondioksit gazı ile karın içinin  şişirilerek alan açılması sağlanır. Gazın gönderildiği delikten kamera gönderilirken bu deliğe ek olarak açılan 2 ya da 3 ayrı kesi bölgesinden ise ameliyat aletleri gönderilir ve bu şekilde karın içi açılmadan safra kesesi çıkartılır. Laparoskopik kolesistektomi ameliyatının 35 – 40 dakika süren bir ameliyat olması, ameliyat sonrasında hastada ağrı şikayetinin az olması, iyileşme sürecinin daha hızlıolması ve dolayısı ile hastaların gündelik hayatlarına dönüşlerinin daha çabuk olması gibi üstünlükleri bulunması sebebi ile klasik açık safra kesesi ameliyatına göre daha çok tercih edilmektedir. 
  • Robotik kolesistektomi (robotik safra kesesi ameliyatı): Kapalı ameliyat yöntemleri içinde en yeni yöntemlerden olan robotik kolesistektomide laparoskopik kolesistektomi ameliyatından farklı olarak tüm ameliyatı tek bir kesiden gerçekleştirilebilir. Hastanın karın bölgesinde açılan tek bir kesiden robotik aletlerin gönderilmesini takiben cerrah konsol başında bilgisayar yardımı ile ameliyatı gerçekleştirir.

Karnın Sağ Tarafında Ağrı İlaçları 

Karnın sağ tarafında görülen ağrı şikayeti ile doktora başvuran hastalarda tedavi planlaması altta yatan hastalığa göre yapılarak  hastalığa göre uygun ilaçların uygulanması gerekir.

  • Kolesistit olarak bilinen safra kesesinin iltihabı durumunda antibiyotik ilaçlar reçete edilebilir.
  • Kronik hepatit hastalarına özel ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar arasında antiviraller, otoımmun  hepatit olarak bilinen vücudun kendi kendine karaciğere zarar verdiği hepatit tedavisinde ise kortikosteroidler reçete edilebilir.
  • Ileri evrede yakalanan karaciğer kanserinde kemoterapi ilaçları ile kemoterapi tedavisi gerekebilir. 
  • Divertikülit dolayısı ile karnın sağ tarafında ağrı şikayeti ile başvuru yapan hastalarda hastalara ağızdan alınan antibiyotik ilaçlar reçete edilir.
  • Sindirim sisteminde meydana gelen enfeksiyona bağlı gelişen sağ karın ağrısınıntedavisinde etkene göre antibiyotik ilaçlar, antiparaziter ilaçlar ya da antiviral ilaçlar reçete edilir. 
  • Iltihabi bağırsak hastalıkları olan Crohn hastalığı ve Ülseratif kolit tedavisinde; Meselaminler, Azatiyopürin, Steroidler, Budenosid kullanılabilir.Ayrıca tedavide yeni kullanılmaya başlayan ve oldukça etkili olan ilaçlarTNF – alfa inhibitörleride tercih edilebilir. 
  • Gastrit ve gastroözefagial reflü hastalığına bağlı sağ karın ağrısı tedavisi için proton pompa inhibitörleri,antiasit ilaçlar ve H2 reseptör blokerleri kullanılır.
  • Pankreatit, kolesistitgibi hastalıklara bağlı ortaya çıkan sağ karın bölgesinde ağrı şikayeti olan hastalarda ağrının kontrol altına alınması için analjezik ilâçlar adı verilen ağrı kesici ilaçlar kulanılabilir.

Karnın Sağ Tarafında Ağrıya Ne İyi Gelir?

Karın ağrısını hafifletmek amacıyla bazı yöntemler uygulanabilir. Karnın sağ tarafında ağrı ve gaz, şişlik, sertlik belirtileri çok sık birlikte görülen durumlar olup genelde hastaneye gitmeye gerek kalmadan da atlatılabilir. Bu hastalarda karın bölgesine sıcak su torbası uygulanması yapılarak rahatlama sağlanabilir.  Ayrıca hafif hafif hareket edilmesi, karın bölgesini sıkıştırıp gevşeyecek egzersizlerin yapılması da gaza bağlı karın ağrısında faydalıdır. Ancak belli bir süre devam eden karın ağrısı şikayetinde mutlaka doktora gidilmesi gerektiğini akıldan çıkarmamak gerekir.

Hamilelikte Karnın Sağ Tarafında Ağrı

Hamilelikte karnın sağ tarafında ağrı hormonal ve fiziksel değişiklikler gibi risk oluşturmayacak ve endişe duymaya gerek olmayan nedenlerle ortaya çıkabileceği gibi dış gebelik, düşük gibi hem annenin hem bebeğin hayatını riske atabilecek ciddi nedenlere bağlı da ortaya çıkabilir. 

Hamilelik sürecinde görülen karnın sağ tarafındaki ağrı bebeğin ve annenin hamileliğe uyum sürecinde meydana gelen fiziksel değişimlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu karın ağrısı nedenleri arasında; yuvarlak bağ ağrıları adı verilen rahmin büyümesine bağlı olarak ortaya çıkan karın ağrıları, Braxton Hicks kasılmaları adı verilendoğuma hazırlık kasılmaları, büyüyen bebeğin rahme yaptığı baskılar nedeni ile ortaya çıkan ağrılar sayılabilir. Ayrıca gebelikte salgılanan hormonlar etkisi sonucu sindirim sisteminin yavaşlaması nedeniyle  anne adaylarında gaz ve kabızlığa bağlı ortaya çıkan karın ağrısı şikayetleri de sıklıkla görülür.

Hamilelik sürecinde görülen karnın sağ tarafındaki ağrılar maalesef her zaman masum sebeplerle ortaya çıkmayabilir.Bebeğin rahim dışında başka bir yere yerleşmesi durumu olan dış gebelik tablosunda, göbek kordonunun doğum zamanından erken ayrılması ve buna bağlı olarak rahim içinde kanama meydana gelmesi durumunda, düşük tehlikesi bulunan bebeklerde ya da düşük durumlarında, idrar yolu ve böbrek enfeksiyonları, sindirim sistemi enfeksiyonları gibi hem anne hem bebeğin hayatının riske girebileceği ciddi durumlarda da karnın sağ tarafında ağrı şikâyeti gelişebileceği için ağrı hisseden anne adaylarının en kısa sürede  kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurması önemlidir.

Bebeklerde ve Çocuklarda Karnın Sağ Tarafında Ağrı

Bebeklik ve çocukluk döneminde karnın sağ tarafında ağrı şikayeti genelde gaza bağlı ortaya çıkar. Bebekler yapıları gereği üşümeye daha meyilli bir yaş grubudur, çocuklar ise fazla hareket halinde olan terleyip soğuma sonucu gaz şikayetinin fazla görüldüğü bir yaş grubu olduğu için  bu dönemler karında gaz birikmesine bağlı ortaya çıkan karın ağrısının sık görüldüğü yaş grupları arasındadır.

Gazlama nedeni görülen karın ağrısının  yanında bu yaş gruplarında görulen karın ağrısının en sık nedenleri viral enfeksiyonlar olup buna bağlı olarak ortaya çıkan mide, karaciğer ve bağırsak iltihabına bağlı sağ karın ağrısı sık görülür.

Besin zehirlenmelerine bağlı karnın sağ bölümünde görülen ağrı şikayeti yine bu dönemlerde sık karşılaşılan durumlar olup bu durumda karın ağrısına bulantı, kusma ve ishal gibi belirtiler eşlik eder. 

Özellikle kış aylarında bebek ve çocuklarda ishalin eşlik ettiği karın ağrısı şikayetleri görülmesi durumunda rota virüs enfeksiyonundan şüphe edilebilir.

Karın ağrısı şikayetlerinin uzun sürmesi, karın ağrısına şiddetli kusma ve ishalin eşlik etmesi gibi durumlardaen kısa sürede çocuk doktoruna başvuru yapılması oldukça önemlidir.

Karnın Sağ Tarafında Ağrı İçin Hangi Doktora Gidilmeli?

Karın bölgesinde görülen ağrılar genelde önemsemese bu ağrıların altında yatan ciddi rahatsızlıklar olabileceği için karnın ağrısında bu ihtimaller göz ardıedilmemelidir. Karnın sağ tarafında ağrının geçmemesi, şiddetlenmesi ve ek belirtilerin eşlik etmesi durumunda hastaların genel cerrahi bölümünde genel cerrahi uzmanına muayene olmaları gerekmektedir. Kadınlarda karnın sağ tarafında ağrı yumurtalık kistleri, endometriozis gibikadın hastalıklarına bağlı ortaya çıkabileceği için özellikle sağ alt tarafta ortaya çıkan karın ağrısı durumunda kadın hastalıkları ve doğum bölümünde kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulmalıdır.

Makaleyi faydalı buldun mu?
13
0
Makeleyi Paylaşın