Çocuk kardiyolojisi, doğum öncesinden ergenliğe kadar olan dönemde kalp ve damar sistemini etkileyen hastalıkların teşhis, tedavi ve takibini üstlenen tıp dalıdır. Pediatrik kardiyologlar, çocuklarda görülen doğumsal kalp defektleri, ritim bozuklukları ve edinsel kalp hastalıkları gibi sorunlarla ilgilenir. Bu alan, yetişkin kardiyolojisinden farklıdır çünkü çocukların kalp yapısı, hastalık belirtileri ve tedavi yaklaşımları özel uzmanlık gerektirir.
Çocuk Kardiyolojisinin İlgilendiği Başlıca Hastalıklar
Doğumsal kalp hastalıkları, çocuk kardiyolojisinin en sık karşılaştığı sorunlardır. Bunlar arasında ventriküler septal defekt (kalpte delik), fallot tetralojisi ve kalp kapak anomalileri yer alır. Edinsel hastalıklar ise genellikle enfeksiyonlar (akut romatizmal ateş), miyokardit veya kawasaki hastalığı gibi sonradan gelişen durumlardır. Ayrıca çocuklarda çarpıntı, bayılma, göğüs ağrısı gibi şikayetlerin araştırılması da bu branşın kapsamındadır.
Tanı Yöntemleri ve Teknolojik İlerlemeler
Çocuk kardiyolojisinde tanı süreci, fizik muayene ve hasta öyküsüyle başlar. Ekokardiyografi (kalp ultrasonu), en sık kullanılan görüntüleme yöntemidir ve kalbin yapısını detaylı şekilde gösterir. EKG (elektrokardiyogram) ritim bozukluklarını tespit ederken, efor testleri çocuğun fiziksel aktivite sırasındaki kalp performansını değerlendirir. Gerektiğinde kalp kateterizasyonu veya MR gibi ileri teknikler de kullanılır.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi, hastalığın türüne ve şiddetine göre değişir. Bazı doğumsal defektler, kendiliğinden kapanabilir veya ilaçla takip edilebilir. Ancak kompleks vakalarda cerrahi müdahale veya girişimsel kateter prosedürleri (stent yerleştirme, balon valvüloplasti) gerekebilir. Ritim bozukluklarında ablasyon tedavisi veya pil takılması gibi yöntemler uygulanır.
Ne Zaman Çocuk Kardiyoloğuna Başvurulmalı?
Bebeklerde emerken çabuk yorulma, morarma, hızlı nefes alıp verme gibi belirtiler acil değerlendirme gerektirir. Büyük çocuklarda ise egzersiz sırasında bayılma, göğüs ağrısı veya nedensiz çarpıntı durumlarında uzmana başvurulmalıdır. Ailede doğumsal kalp hastalığı öyküsü varsa, hamilelik sırasında fetal ekokardiyografi ile erken tanı mümkündür.
Korunma ve Takip Süreçleri
Doğumsal kalp hastalıklarının çoğu önlenemez ancak erken teşhisle komplikasyonlar azaltılabilir. Annenin gebelikte sigara ve alkolden uzak durması, dengeli beslenmesi risk faktörlerini düşürür. Tedavi edilen çocuklar düzenli kontrollerle büyüme-gelişimleri ve fiziksel aktivite kapasiteleri açısından izlenir. Spor yapacak çocuklarda kardiyolojik değerlendirme önerilir.
