Kalça kireçlenmesi (koksartroz), eklem kıkırdağının yıpranması ve altındaki kemiğin hasar görmesiyle ortaya çıkan ilerleyici bir eklem hastalığıdır. Özellikle 50 yaş üstü bireylerde sık görülen bu durum, hareket kısıtlılığı ve şiddetli ağrılarla yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürür. İşte kalça kireçlenmesine dair kapsamlı bilgiler:
Kalça Kireçlenmesinin Belirtileri
- Ağrı: Kasık, kalça yanı veya uylukta derin, keskin ağrı (merdiven çıkarken veya uzun süre oturduktan sonra artar)
- Sertlik: Sabahları veya hareketsizlik sonrası 30 dakikayı aşan eklem tutukluğu
- Hareket Kısıtlılığı: Bacakları içe çevirme, çorap giyme gibi hareketlerde zorlanma
- Sesler: Eklem hareketi sırasında "tıkırtı" veya "sürtünme" hissi
- Topallama: Ağrı nedeniyle yürüyüşün bozulması
Risk Faktörleri ve Nedenleri
- Yaş: 65 yaş üstü bireylerde risk %50 artar
- Obezite: Vücut ağırlığının her 5 kg fazlası, kalça eklemine 15 kg ek yük bindirir
- Genetik: Aile öyküsü olanlarda 3 kat daha sık
- Travmalar: Kalça kırığı veya labrum yırtığı öyküsü
- Mesleki Etkenler: Ağır fiziksel işlerde çalışanlar (inşaat işçileri, çiftçiler)
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Eklem hareket açıklığı testleri ve yürüyüş analizi
- Röntgen: Eklem aralığında daralma, kemik çıkıntıları (osteofit) ve kistlerin görülmesi
- MRG: Kıkırdak hasarının erken evrede tespiti için kullanılır
- Kan Testleri: Romatoid artrit gibi diğer hastalıkların ekarte edilmesi
Tedavi Seçenekleri
A. Cerrahi Olmayan Tedaviler
- Fizik Tedavi: Kalça çevresi kasları güçlendiren özel egzersizler (köprü, yan bacak kaldırma)
- Ağrı Yönetimi: NSAİİ’ler (ibuprofen), topikal kapsaisin kremleri
- Enjeksiyonlar: Hyaluronik asit veya kortikosteroid uygulamaları
- Yardımcı Cihazlar: Baston veya yürüteç kullanımı
B. Cerrahi Tedaviler
- Total Kalça Protezi: İleri evre kireçlenmede altın standart (20 yıla varan başarı oranı)
- Osteotomi: Kemik yeniden hizalama ameliyatı (erken evre hastalar için)
Yaşam Tarzı Önerileri
- Kilo Kontrolü: VKİ’nizi 25’in altında tutun
- Düşük Etkili Egzersiz: Yüzme, bisiklet, tai chi
- Doğru Ayakkabı: Dengeyi artıran tabanlıklar ve destekli ayakkabılar
- Isı Terapisi: Sertlik için sıcak kompres, şişlik için soğuk uygulama
Egzersiz Programı Örneği
| Egzersiz | Tekrar | Frekans | Fayda |
|——————-|——–|————|—————————|
| Yan Bacak Kaldırma| 3×10 | Gün aşırı | Orta kalça kaslarını güçlendirme |
| Köprü | 3×15 | Günlük | Kalça ekstansörlerini aktive etme |
| Diz Göğüs Çekme | 2×8 | Gün aşırı | Eklem hareket açıklığını artırma |
Ne Zaman Ameliyat Gerekir?
- Gece uyandıran ağrı
- Yürüme mesafesinin 500 metrenin altına düşmesi
- Konservatif tedavilere yanıtsızlık (6 aydan uzun)
Kalça kireçlenmesinde erken müdahale, cerrahi gereksinimini geciktirebilir. Düzenli kontroller ve hekiminizin önerdiği tedavi planına sadık kalmak, sürecin yönetiminde kilit rol oynar.
