Hipospadias, erkek çocuklarda doğuştan görülen ve idrar deliğinin penis ucunda değil alt yüzeyinde (sünnet derisi yakınında, gövdede veya testisler arasında) açılmasıyla karakterize bir anomalidir. Bu durum, idrar yapma zorluğundan cinsel işlev bozukluklarına kadar çeşitli sorunlara yol açabilir. Hipospadias ameliyatı ise idrar deliğini anatomik pozisyonuna taşımak ve penisin fonksiyonel-estetik yapısını düzeltmek için uygulanan cerrahi bir tedavidir.
Hipospadiasın Sınıflandırılması
Anomali şiddetine göre üç tipe ayrılır:
- Ön Tip (%70): İdrar deliği penis başına yakın bölgede.
- Orta Tip (%20): İdrar deliği penisin gövde kısmında.
- Arka Tip (%10): İdrar deliği testislerin yakınında veya perine bölgesinde.
Ameliyat Zamanlaması
İdeal cerrahi zamanı 6-18 ay arasıdır. Bu dönemde;
- Penis dokuları onarım için uygun esnekliktedir.
- Çocuğun psikolojik etkilenimi minimaldir.
- Anestezi komplikasyon riski düşüktür.
Cerrahi Teknikler
Hasarın derecesine göre 100’den fazla teknik mevcuttur. En sık kullanılanlar:
- TIP (Tubularized Incised Plate): Hafif vakalarda, idrar kanalı üst deriyle tüp haline getirilir.
- Onlay Preputial Flap: Orta şiddette vakalarda, sünnet derisi flebi ile kanal rekonstrüksiyonu.
- Kulağın İç Kıkırdağı Grefti: Şiddetli vakalarda, kulak kıkırdağıyla üretra uzatılması.
Ameliyat Öncesi Hazırlık
- Tetkikler: Üriner sistem ultrasonu, böbrek fonksiyon testleri.
- Hijyen: Ameliyat bölgesinin enfeksiyondan arındırılması.
- Anestezi Değerlendirmesi: Kardiyopulmoner muayene ve kan testleri.
Ameliyat Süreci
- Anestezi: Genel anestezi altında gerçekleştirilir.
- Düzeltme Aşamaları:
- Penisin eğriliğinin düzeltilmesi (kordi eksizyonu).
- Yeni idrar kanalının oluşturulması (üretroplasti).
- İdrar deliğinin glans penis ucuna taşınması.
- Gerektiğinde sünnet derisiyle estetik tamir.
- Süre: 1.5-3 saat arası değişir.
Ameliyat Sonrası İyileşme
- Hastane Yatışı: Çoğunlukla 1 gece.
- Dren ve Kateter: 7-14 gün boyunca idrarı yönlendirmek için silikon kateter takılır.
- Pansuman: Penisi koruyan özel bandaj 48 saat sonra açılır.
- İlaçlar: Antibiyotik (enfeksiyon önleme), ağrı kesici.
Komplikasyonlar ve Risk Yönetimi
- Fistül (%5-15): İdrarın yeni kanaldan sızması. Küçükse kendiliğinden kapanır.
- Darlık (%3-10): İdrar kanalında daralma. Genişletme işlemiyle düzeltilir.
- Dehisans (%2): Dikişlerin açılması. Erken müdahale gerektirir.
Başarı Oranları ve Takip
Deneyimli merkezlerde başarı oranı %85-95‘tir. Kritik takip noktaları:
-
- hafta: Dikiş kontrolü.
-
- ay: İdrar akım testi.
-
- ay: Fonksiyonel ve estetik değerlendirme.
Ailelere Öneriler
- Ameliyat sonrası dar pantolon/külot giydirmeyin.
- Çocuğu 3 hafta oturarak banyo yaptırın.
- Trambolin, bisiklet gibi aktiviteleri 2 ay erteleyin.