Hemoglobin A1c (HbA1c), son 3 aylık ortalama kan şekeri seviyenizi gösteren önemli bir parametredir. Diyabet yönetiminde kritik rol oynayan bu değerin yüksek olması, uzun vadeli komplikasyon riskini artırır. İşte HbA1c’yi düşürmek için kanıta dayalı stratejiler:

1. Dengeli Beslenme ve Karbonhidrat Yönetimi
Diyabet dostu bir beslenme planı, HbA1c kontrolünün temelini oluşturur. İşlenmiş gıdalar, rafine şeker ve trans yağlar yerine lifli gıdalar, tam tahıllar ve sağlıklı protein kaynakları tercih edilmelidir. Öğünlerde karbonhidrat miktarını ölçülü tutmak ve glisemik indeksi düşük besinler (mercimek, yulaf, yeşil sebzeler) tüketmek ani şeker yükselmelerini önler.

2. Düzenli Fiziksel Aktivite
Haftada en az 150 dakika orta tempolu egzersiz (yürüyüş, yüzme) insülin direncini azaltır ve kan şekerinin hücreler tarafından kullanılmasını kolaylaştırır. Egzersiz sonrası kaslar, glikozu depolayarak kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur.

3. İlaç Tedavisi ve İnsülin Direnci
Doktorunuzun reçete ettiği oral antidiyabetikler (metformin) veya GLP-1 agonistleri gibi ilaçlar, HbA1c’yi %1-2 oranında düşürebilir. İnsülin kullanan hastalarda doz ayarlamaları ve bazal-bolus rejimleriyle kontrol sağlanabilir.

4. Kan Şekeri Takibi ve Öz Yönetim
Günde 2-4 kez parmak ucu ölçümü yapmak veya sürekli glikoz izleme (CGM) sistemleri kullanmak, beslenme ve ilaç etkilerini anlamada kritiktir. Ölçüm sonuçlarını kaydederek doktorunuzla paylaşın.

5. Stres Yönetimi ve Uyku Kalitesi
Kronik stres kortizol seviyelerini artırarak kan şekerini yükseltir. Meditasyon, nefes egzersizleri ve 7-8 saat kaliteli uyku, metabolik dengeyi destekler.

6. Kilo Kontrolü
Vücut ağırlığının %5-10’unu kaybetmek, insülin duyarlılığını önemli ölçüde iyileştirir. Diyetisyen eşliğinde kişiye özel planlarla sürdürülebilir kilo kaybı hedeflenmelidir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

• HbA1c değeri kaç olmalı?
  Diyabetli bireylerde hedef genellikle %7’nin altıdır. Yaş ve ek hastalıklara göre bu hekim tarafından kişiselleştirilir.

• HbA1c düşürmek ne kadar sürer?
  Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleriyle 3-6 ayda anlamlı düşüş gözlenir.

• Bitkisel takviyeler işe yarar mı?
  Tarçın veya zerdeçal gibi bazı bitkiler kan şekerini destekleyebilir, ancak ilaç yerine kullanılmamalıdır.

HbA1c’yi düşürmek sabır ve disiplin gerektirir. Doktor, diyetisyen ve diyabet eğitimcisinden oluşan bir ekip ile hareket ederek sağlıklı sonuçlara ulaşabilirsiniz.