Hemoglobin A1c (HbA1c), son 2-3 aylık kan şekeri düzeylerinin ortalamasını gösteren önemli bir laboratuvar parametresidir. Özellikle diyabet hastalarının tedavi takibinde kullanılır. İşte HbA1c ile ilgili merak edilenler:
Hemoglobin A1c Nedir?
Kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin proteininin şeker moleküllerine bağlanmasıyla oluşur. Yüksek kan şekeri seviyeleri, daha fazla hemoglobinin şekerlenmesine neden olur. Bu nedenle HbA1c, uzun vadeli glikoz kontrolünün güvenilir bir göstergesidir.
Normal HbA1c Değer Aralıkları
- Sağlıklı Bireyler: %4.0 – %5.6
- Prediyabet (Diyabet Öncesi): %5.7 – %6.4
- Diyabet Tanısı: %6.5 ve üzeri
HbA1c Testi Neden Yapılır?
- Tip 1 ve Tip 2 diyabet tanısı ve takibi,
- Diyabet tedavisinin etkinliğinin değerlendirilmesi,
- Kardiyovasküler riskin belirlenmesi.
Yüksek HbA1c Ne Anlama Gelir?
- %6.5-7.0: Kontrol altında olmayan diyabet. Beslenme ve ilaç tedavisi gözden geçirilmeli.
- %7.0-8.0: Orta düzeyde risk. Komplikasyonlar (böbrek hasarı, sinir hasarı) gelişebilir.
- %8.0 ve Üzeri: Yüksek risk. Acilen tedavi planı revize edilmeli.
HbA1c Nasıl Düşürülür?
- Diyet: Rafine şekerden kaçınmak, lifli gıdaları artırmak,
- Egzersiz: Haftada 150 dakika orta tempolu aktivite,
- İlaç Uyumu: Doktorun önerdiği ilaçların düzenli kullanımı.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
-
HbA1c testi aç karnına mı yapılır?
Hayır, açlık gerektirmez. Günün her saatinde yapılabilir. -
Hamilelikte HbA1c değerleri değişir mi?
Evet. Gebelik diyabetinde daha sık takip önerilir. -
HbA1c düşüklüğü tehlikeli mi?
%4.0’ın altı hipoglisemi (düşük şeker) riskine işaret edebilir. -
HbA1c ile açlık kan şekeri farkı nedir?
Açlık kan şekeri anlık değeri, HbA1c ise 3 aylık ortalamayı gösterir.
Kimler Risk Altında?
- Ailesinde diyabet öyküsü olanlar,
- Obezite veya hareketsiz yaşam tarzı olanlar,
- Hipertansiyon veya yüksek kolesterol hastaları.
Düzenli HbA1c takibi, diyabetin yol açabileceği organ hasarlarını önlemede hayati öneme sahiptir. Sonuçlarınızı doktorunuzla paylaşarak kişiselleştirilmiş bir tedavi planı oluşturabilirsiniz.
