Ateşli havale, çocuklarda yüksek ateşe bağlı olarak gelişen ve genellikle kasılmalarla kendini gösteren geçici bir nörolojik durumdur. Ebeveynler için endişe verici olsa da çoğunlukla kalıcı hasar bırakmaz. İşte ateşli havale ile ilgili en çok merak edilen sorular ve detaylı yanıtları:
Ateşli Havale Hangi Yaş Aralığında Görülür?
Ateşli havaleler tipik olarak 6 ay ile 5 yaş arası çocuklarda ortaya çıkar. En sık görüldüğü dönem ise 12-18 aylık süreçtir. 5 yaşından sonra ateşli havale riski belirgin şekilde azalır, ancak nadiren 6 yaşına kadar uzayan vakalar da bildirilmiştir.
Ateşli Havale Neden Olur?
Temel tetikleyici, vücut sıcaklığının 38°C’nin üzerine çıkmasıdır. Ateşin nedeni genellikle viral enfeksiyonlar (grip, üst solunum yolu enfeksiyonları) veya bakteriyel enfeksiyonlardır (idrar yolu enfeksiyonu, kulak iltihabı). Genetik yatkınlık da rol oynar; ailesinde ateşli havale öyküsü olan çocuklarda risk daha yüksektir.
Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
- Kasılmalar: Kol ve bacaklarda ritmik sarsılmalar,
- Bilinç Kaybı: Çocuk çevreye tepkisiz hale gelebilir,
- Gözlerde Kayma: Göz bebekleri yukarı doğru dönebilir,
- Cilt Renginde Solukluk veya Morarma,
- Nefes Almada Düzensizlik.
Ateşli Havale Sırasında Ne Yapılmalı?
- Çocuğu yan pozisyona getirerek tükürük veya kusmukla boğulma riskini önleyin.
- Sıkı giysileri gevşetin ve ortam sıcaklığını düşürün.
- Ateşi düşürmek için ılık suyla kompres uygulayın.
- Doktorun önerdiği ateş düşürücüyü (parasetamol) uygun dozda verin.
- Kasılma 5 dakikadan uzun sürerse veya tekrarlarsa 112’yi arayın.
Tekrarlama Riski Var mı?
İlk ateşli havaleyi geçiren çocukların %30-50’sinde tekrarlama görülebilir. Risk faktörleri arasında:
- Ailede ateşli havale öyküsü,
- İlk havalenin 1 yaşından önce geçirilmesi,
- Düşük dereceli ateşte bile havale oluşması yer alır.
Ateşli Havale Epilepsiye Dönüşür mü?
Basit ateşli havalelerin epilepsiye yol açma riski %1-2’den azdır. Ancak 15 dakikadan uzun süren, vücudun sadece bir tarafını etkileyen veya 24 saat içinde tekrarlayan havalelerde detaylı nörolojik değerlendirme gerekir.
Korunma Yöntemleri
- Ateşi 38°C’nin üzerine çıkan çocuklara zamanında müdahale edin.
- Sık ateşlenmeye yol açan enfeksiyonlara karşı aşıları tamamlayın.
- Ateşli dönemlerde çocuğu ince giydirerek vücut ısısının düşmesine yardımcı olun.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- İlk kez ateşli havale geçirildiğinde,
- Havale 5 dakikadan uzun sürdüğünde,
- Bilinç kaybı sonrası çocukta halsizlik veya konuşma bozukluğu olduğunda.
Ateşli havalelerin büyük çoğunluğu zararsız olsa da altta yatan nedenin araştırılması önemlidir. Çocuk nörolojisi uzmanları, tekrarlayan vakalarda EEG veya MR gibi ileri tetkikler önerebilir.
