Hamilelikte kansızlık (anemi), demir, folik asit veya B12 vitamini eksikliğine bağlı olarak gelişen ve sık görülen bir sağlık sorunudur. Gebelik döneminde kan hacminin artması ve bebeğin ihtiyaçları nedeniyle demir gereksinimi yükselir. Bu durum tedavi edilmezse hem anne hem de bebek için ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Hamilelikte Kansızlığın Nedenleri
Demir eksikliği, gebelikte aneminin en yaygın nedenidir. Artan kan hacmi ve plasentanın ihtiyaçları, demir depolarını hızla tüketebilir. Folik asit ve B12 vitamini eksikliği de kansızlığa neden olabilir. Çoğul gebelikler, sık aralıklarla hamile kalmak veya yetersiz beslenme riski artıran faktörler arasındadır.
Belirtiler ve Tanı
Yorgunluk, soluk cilt, nefes darlığı, baş dönmesi ve çarpıntı en sık görülen belirtilerdir. Tanı için tam kan sayımı (hemoglobin ve hematokrit değerleri) ile ferritin, B12 ve folik asit seviyeleri ölçülür. Gebelerde hemoglobin değerinin 11 g/dL’nin altında olması anemi olarak kabul edilir.
Hamilelikte Aneminin Yol Açtığı Riskler
-
Anneye Etkileri:
- Doğum sonrası kanama riskinde artış.
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle enfeksiyonlara yatkınlık.
- Yorgunluk ve depresyon belirtilerinin şiddetlenmesi.
-
Bebeğe Etkileri:
- Erken doğum veya düşük doğum ağırlığı.
- Bebekte demir eksikliğine bağlı gelişim geriliği.
- Plasenta yetmezliği nedeniyle oksijen yetersizliği.
Tedavi Yöntemleri
- Demir Takviyeleri: Doktor kontrolünde günde 30-60 mg elementer demir içeren tabletler verilir. Emilimi artırmak için C vitamini ile birlikte alınması önerilir.
- Folik Asit ve B12 Desteği: Eksiklik durumunda ağızdan veya enjeksiyon şeklinde takviye yapılır.
- Beslenme Önerileri: Kırmızı et, yumurta, yeşil yapraklı sebzeler ve baklagiller gibi demir açısından zengin gıdalar tüketilmeli.
- Kan Transfüzyonu: Şiddetli anemi ve acil durumlarda nadiren başvurulur.
Korunma Yolları
- Gebelik öncesi demir depolarının kontrol edilmesi.
- Doktorun önerdiği dozda demir ve folik asit takviyesine düzenli devam etmek.
- Kahve ve çayı yemeklerden en az 1 saat sonra tüketerek demir emilimini engellememek.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Nefes darlığı, bayılma hissi veya aşırı halsizlik gibi belirtiler varsa acilen sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Düzenli gebelik kontrollerinde kan değerlerinin izlenmesi, olası komplikasyonların önlenmesi açısından kritiktir.