Hamilelik döneminde aşılanma, hem anne hem de bebeğin sağlığını korumak için kritik bir öneme sahiptir. Grip, Tdap (tetanoz, difteri, boğmaca) ve COVID-19 gibi aşılar, gebelikte önerilen rutin uygulamalar arasındadır. Bu aşıların yan etkileri genellikle hafif ve geçicidir, ancak bilinçli olmak önem taşır. İşte hamilelikte sık uygulanan aşıların olası yan etkileri ve başa çıkma yöntemleri:
Grip Aşısının Yan Etkileri
Gebelikte uygulanan grip aşısı, inaktif (ölü) virüs içerdiğinden güvenli kabul edilir. En yaygın yan etkiler arasında enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, hafif şişlik veya ağrı yer alır. Bazı durumlarda baş ağrısı, kas ağrısı veya düşük dereceli ateş görülebilir. Bu belirtiler genellikle 1-2 gün içinde kendiliğinden geçer. Ateş için parasetamol kullanımı doktor onayıyla uygundur.
Tdap Aşısı (Tetanoz, Difteri, Boğmaca)
Tdap aşısı, hamileliğin 27-36. haftaları arasında tek doz olarak uygulanır. Yan etkileri enjeksiyon bölgesinde hassasiyet, şişme veya kızarıklık şeklinde ortaya çıkabilir. Nadiren halsizlik veya baş dönmesi görülebilir. Şiddetli alerjik reaksiyon (anafilaksi) son derece nadirdir ve aşı sonrası ilk 30 dakika gözlem önerilir.
COVID-19 Aşısı ve Gebelik
COVID-19 aşıları, hamilelikte maternal ve fetal komplikasyon riskini azaltmak için tavsiye edilir. mRNA aşıları (Pfizer-BioNTech, Moderna) en sık tercih edilenlerdir. Yan etkiler arasında kol ağrısı, yorgunluk, titreme veya geçici ateş bulunur. Bu semptomlar 48 saatten uzun sürmez. Ateş durumunda ılık duş ve parasetamol kullanımı rahatlama sağlar.
Hepatit B Aşısının Olası Etkileri
Hepatit B riski taşıyan gebelerde uygulanan bu aşı, genellikle iyi tolere edilir. Enjeksiyon bölgesinde ağrı veya hafif şişlik dışında ciddi yan etki beklenmez. Nadiren hafif alerjik reaksiyonlar (kaşıntı, döküntü) görülebilir.
Hamilelikte Aşı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
- Aşı bölgesine soğuk kompres uygulayarak şişlik ve ağrı azaltılabilir.
- Bol sıvı tüketmek ve dinlenmek genel iyileşmeyi destekler.
- 38°C’yi aşan ateş veya şiddetli baş ağrısı durumunda doktora başvurulmalıdır.
- Alerji öyküsü olanlar aşı öncesi sağlık ekibini bilgilendirmelidir.
Yan Etkiler Ne Zaman Ciddiye Alınmalı?
Aşı sonrası nefes darlığı, yüzde şişme, çarpıntı veya bayılma gibi belirtiler acil tıbbi müdahale gerektirir. Bu tür reaksiyonlar son derece nadir olmakla birlikte, erken müdahale hayati önem taşır.
Hamilelikte Güvenli Olmayan Aşılar
Canlı virüs içeren aşılar (MMR, suçiçeği) gebelikte önerilmez. Bu aşılar, teorik olarak fetüs için risk oluşturabileceğinden hamile kalmadan en az 1 ay önce tamamlanmalıdır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve CDC gibi kuruluşlar, hamilelikte aşılamanın anne ve bebek ölümlerini azalttığını vurgulamaktadır. Aşı kararı öncesinde kadın doğum uzmanıyla riskler ve faydalar değerlendirilmelidir.
