Greft (Doku Nakli) Nedir?
Greft, vücudun bir bölgesinden alınan canlı doku parçasının başka bir bölgeye veya başka bir bireye nakledilmesi işlemidir. Bu yöntem, doku kaybı yaşanan bölgelerin onarımında, fonksiyonların yeniden kazandırılmasında veya estetik amaçlarla yaygın olarak kullanılır. Greftleme, yanık tedavilerinden saç ekimine kadar geniş bir tıbbi alanda uygulama bulur.
Greft Türleri ve Özellikleri
Greftler kaynaklarına göre dört ana gruba ayrılır:
- Ototogreft: Hastanın kendi vücudundan alınan doku (en yaygın ve risksiz yöntem).
- Allogreft: İnsan donörden alınan doku (kemik veya kornea naklinde kullanılır).
- Ksenogreft: Hayvan kaynaklı dokular (domuz kalp kapağı gibi).
- Sentetik Greft: Biyouyumlu yapay malzemeler (titanyum ağlar veya hidrojel bazlı ürünler).
Cilt Grefti Uygulamaları
Yanık, kronik yara veya cerrahi doku kayıplarında cilt grefti sıklıkla tercih edilir. İki temel türü bulunur: İnce kat greft (epidermis ve az miktarda dermis) ile tam kat greft (tüm deri tabakaları). Greft alımı genellikle uyluk, kalça veya koldan yapılır. Başarı oranı, alıcı bölgenin kanlanmasına ve enfeksiyon kontrolüne bağlıdır.
Saç Grefti Teknikleri
Saç ekiminde iki modern yöntem öne çıkar: FUE (Foliküler Ünite Ekstraksiyonu) ve DHI (Direkt Saç Ekimi). FUE’de tek tek foliküller alınırken, DHI’da saç kökleri özel kalemlerle doğrudan nakledilir. İşlem lokal anestezi altında 4-8 saat sürer ve sonuçlar 6-12 ayda belirginleşir. Donör bölge yoğunluğu, greft kalitesini doğrudan etkiler.
Kemik Grefti Kullanım Alanları
Kemik greftleri, kırık kaynamalarında, protez cerrahisinde veya diş implantı öncesi çene kemiği augmentasyonunda kullanılır. Otogreft için sıklıkla kalça kemiğinden parça alınır. Allogreftler ise kemik bankalarından temin edilir. Kemik tozu veya blok greftler şeklinde uygulanabilir.
Diğer Greft Türleri
- Kornea Grefti: Görme kaybı olan hastalarda bağışlanan korneanın nakli.
- Damar Grefti: By-pass cerrahisinde sentetik veya doğal damarların kullanımı.
- Sinir Grefti: Travmatik sinir hasarlarında otogreftle onarım.
Greft Sonrası İyileşme ve Riskler
İlk 72 saat greftin tutunması için kritiktir. Enfeksiyon, kanama, doku reddi ve greft kaybı başlıca risklerdir. Hastaların sigara kullanmaması, greft bölgesini travmadan koruması ve doktor kontrollerini aksatmaması gerekir. Tam iyileşme süreci greft türüne göre 3 hafta ile 6 ay arasında değişir.
Sık Sorulan Sorular
- Greftler vücut tarafından reddedilir mi? Otogreftlerde red riski yoktur, allogreftlerde immünsupresif ilaçlar gerekebilir.
- Saç grefti kalıcı mıdır? Donör bölgeden alınan saç kökleri dökülmeye dirençlidir.
- Greft sonrası iz kalır mı? İyi teknikle minimal iz oluşur, lazerle tedavi edilebilir.
