Göz tansiyonu (glokom), göz içi basıncının artması sonucu optik sinirde kalıcı hasara yol açabilen ciddi bir göz hastalığıdır. Erken teşhis edilmezse görme kaybına kadar ilerleyebilen bu durumun nedenlerini ve tedavi seçeneklerini detaylı şekilde ele alalım.

Göz Tansiyonu Yükselmesinin Temel Nedenleri
Göz içi sıvısının (aqueous humor) üretimi ile dışa akışı arasındaki dengesizlik, basınç artışının ana sebebidir. Bu dengesizliğe yol açan faktörler şunlardır:

• Drenaj Kanalının Tıkanması: Göz sıvısının boşaldığı kanalların daralması veya tıkanması.
• Aşırı Sıvı Üretimi: Nadir görülen bir durum olup, gözün sıvı üretim kapasitesinin artması.
• Göz Yaralanmaları: Travma sonrası göz içi yapıların zarar görmesi.
• İltihaplı Hastalıklar: Üveit gibi inflamatuar durumlar, sıvı akışını engelleyebilir.

Risk Faktörleri: Kimler Daha Çok Etkilenir?

• Yaş: 60 yaş üstü bireylerde risk 6 kat artar.
• Genetik Yatkınlık: Ailede glokom öyküsü varsa risk yükselir.
• Kronik Hastalıklar: Diyabet, hipertansiyon ve hipotiroidi.
• Kortizon Kullanımı: Uzun süreli steroid tedavisi göz basıncını artırabilir.
• Miyopi: Yüksek miyopisi olanlarda açık açılı glokom riski fazladır.

Göz Tansiyonu Yükselmesinin Belirtileri

• Açık Açılı Glokom: Sinsi ilerler; geç evrede görme alanı kaybı ortaya çıkar.
• Kapalı Açılı Glokom: Ani baş ağrısı, bulantı, görme bulanıklığı ve ışık halkaları gibi acil belirtiler gösterir.
• Normal Basınçlı Glokom: Optik sinir hasarı olmasına rağmen göz içi basıncı normal sınırlardadır.

Teşhis Yöntemleri

• Tonometri: Göz içi basıncını ölçmek için kullanılır.
• Görme Alanı Testi: Periferik görme kaybını değerlendirir.
• Optik Sinir Tomografisi (OCT): Sinir lifi kalınlığını analiz eder.
• Kornea Kalınlık Ölçümü: Basınç değerlerinin doğru yorumlanmasını sağlar.

Tedavi Seçenekleri

• Göz Damlaları: Prostaglandin analogları (Latanoprost) veya beta blokerler (Timolol) ile basınç düşürülür.
• Lazer Tedavisi: Trabeküloplasti veya iridotomi gibi yöntemlerle sıvı akışı iyileştirilir.
• Cerrahi Müdahale: Travabekülektomi ile yeni bir drenaj kanalı oluşturulur.
• Oral İlaçlar: Özellikle akut ataklarda asetazolamid kullanılabilir.

Korunma ve Önlemler

• Düzenli Göz Muayenesi: 40 yaş sonrası yılda bir kez kontrol şarttır.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Ağırlık kaldırmaktan kaçınmak, başı yukarda tutarak uyumak.
• Sigara Kullanmamak: Optik sinir hasarı riskini artırdığı için bırakılmalıdır.

Acil Durumlar: Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Ani görme kaybı, şiddetli göz ağrısı veya bulantı durumunda acil müdahale gereklidir. Kapalı açılı glokom atakları, 24 saat içinde kalıcı hasara yol açabilir.