Genital mantar enfeksiyonu, kadın ve erkeklerde sık görülen, Candida türü mantarların neden olduğu bir sağlık sorunudur. Nemli ve sıcak ortamlarda kolayca üreyen bu mantarlar, genital bölgede kaşıntı, kızarıklık ve akıntı gibi rahatsız edici belirtilere yol açar. Tedavi edilmediğinde kronikleşebilen bu durum, yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir.
Genital Mantar Enfeksiyonunun Yaygın Belirtileri
- Kadınlarda vajinal bölgede yoğun kaşıntı ve yanma hissi
- Beyaz, peynirimsi kıvamlı kokusuz vajinal akıntı
- Cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık
- İdrar yaparken yanma ve sızlamalar
- Erkeklerde peniste kızarıklık, şişlik ve döküntü
- Kasık bölgesinde deride pullanma ve çatlaklar
Enfeksiyonun Temel Nedenleri
Candida albicans adlı mantar türü, vakaların %90’ından sorumludur. Bu mantar normalde vücutta zararsız bir şekilde bulunurken; antibiyotik kullanımı, kontrolsüz diyabet, bağışıklık sisteminin zayıflaması veya hormonal değişimler gibi faktörlerle aktif hale gelebilir. Dar kıyafetler, sentetik iç çamaşırları ve uzun süre ıslak mayoyla kalmak mantar üremesini kolaylaştırır.
Tanı Yöntemleri
Şikayetlerin değerlendirilmesinin ardından fizik muayene yapılır. Vajinal akıntı örneği veya penisteki döküntüden alınan sürüntü, mikroskop altında incelenir. KOH testi ile mantar hifleri tespit edilebilir. Tekrarlayan enfeksiyonlarda mantar kültürü ve diyabet taraması önerilir.
Tedavi Seçenekleri
- Topikal Kremler: Klotrimazol veya mikonazol içeren kremler, 7 gün boyunca günde 2 kez uygulanır.
- Vajinal Fitiller: Tek dozluk flukonazol veya 3 günlük terkonazol tedavileri etkilidir.
- Oral İlaçlar: Şiddetli vakalarda tek doz 150 mg flukonazol tablet kullanılır.
- Doğal Destekler: Probiyotik takviyeleri ve sade yoğurt uygulaması, vajinal floranın dengesini destekler.
Kronik Enfeksiyonlarda Yaklaşım
Yılda 4’ten fazla tekrarlayan vakalarda:
- 6 ay boyunca aylık flukonazol koruması
- Cinsel partnerin eş zamanlı tedavisi
- Altta yatan diyabet veya tiroid problemlerinin kontrolü
- Bağışıklık sistemini güçlendiren beslenme düzeni
Korunma Stratejileri
- Pamuklu iç çamaşırı kullanımı ve günlük değiştirme
- Genital bölgeyi sabun yerine pH nötr temizleyicilerle yıkama
- Islak mayo veya terli kıyafetleri hemen değiştirme
- Şekerli gıda tüketimini sınırlandırma
- Stres yönetimi için düzenli egzersiz
Hangi Durumlarda Doktora Gidilmeli?
- Tedaviye rağmen 7 günde iyileşmeyen şikayetler
- Ateş ve kasık ağrısının eşlik ettiği enfeksiyonlar
- Gebelik döneminde ortaya çıkan mantar belirtileri
- Tekrarlayan enfeksiyonlarda altta yatan nedenin araştırılması
Kadın hastalıkları uzmanı veya üroloji doktoru, tanı ve tedavi sürecini yönetir. Özellikle gebelerde kendi kendine tedaviden kaçınılmalıdır.
