Ganglion kisti, eklemler veya tendon kılıfları çevresinde gelişen, içi jöle benzeri sıvı dolu iyi huylu kitlelerdir. En sık el bileği ve parmaklarda görülmekle birlikte, ayak bileği ve ayak sırtında da ortaya çıkabilir. Bu kistler genellikle ağrısızdır ancak büyüklüğü ve konumuna bağlı olarak hareket kısıtlılığına yol açabilir.

Ganglion Kisti Neden Oluşur?
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, eklem kapsülü veya tendon kılıfından sıvı sızması sonucu geliştiği düşünülür. Tekrarlayan travmalar, eklem dejenerasyonu ve bağ dokusu zayıflığı risk faktörleri arasındadır. Kadınlarda, 20-40 yaş aralığında ve jimnastik gibi el bileğini zorlayan sporlarla uğraşanlarda daha sık görülür.

Belirtileri

• Eklem yakınında yuvarlak veya oval şişlik
• Çapı 1-3 cm arasında değişen yumuşak kitle
• Basınç uygulandığında hareket eden yapı
• Nadiren ağrı (özellikle kist sinire baskı yapıyorsa)
• Bilek hareketlerinde kısıtlılık

Teşhis Yöntemleri
Tanı genellikle fizik muayene ile konulur. Hekim kistin boyutunu, kıvamını ve hareketliliğini değerlendirir. Ayırıcı tanı için:

• Transillüminasyon: Işık kaynağı ile kistin sıvı içeriği doğrulanır
• Ultrason: Kistin yapısı ve komşu dokularla ilişkisi incelenir
• MRG: Atipik yerleşimli kistlerde kemik/yumuşak doku ilişkisi detaylandırılır

Tedavi Seçenekleri

1. Gözlem: Ağrısız kistlerde ilk tercihtir. Kistlerin %30-50’si kendiliğinden kaybolur.
2. Aspirasyon: Steril şartlarda enjektörle sıvının boşaltılması. Nüks oranı %50’dir.
3. Kortikosteroid Enjeksiyonu: Aspirasyon sonrası kist içine uygulanır.
4. Cerrahi: Lokal anestezi altında kistin tamamen çıkarılması. Nüks oranı %5-10’dur.

Ameliyat Sonrası İyileşme

• Bilek ateli ile 1-2 haftalık immobilizasyon
• Dikişler 10-14 gün sonra alınır
• Tam fonksiyon kazanımı 4-6 haftayı bulur
• Fizik tedavi egzersizleri hareket açıklığını geri kazandırır

Evde Uygulanabilecek Yöntemler

• Sıcak kompres: Kan akışını artırarak sıvının emilimini hızlandırır
• Aktivite modifikasyonu: Tekrarlayıcı hareketlerden kaçınmak
• Esneme egzersizleri: Eklem sertliğini önlemeye yardımcı

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

• Ani büyüme veya şiddetli ağrı gelişirse
• Parmaklarda uyuşma/karıncalanma başlarsa
• Günlük aktiviteleri engelleyen hareket kısıtlılığı varsa

Ganglion kistleri kansere dönüşmez. Ancak kendiliğinden kaybolmayan ve şikayete neden olan vakalarda ortopedi uzmanına başvurmak gerekir. Erken müdahale, kalıcı eklem hasarını önlemede kritik rol oynar.