Frenektomi, ağız içindeki anormal frenulum dokularının cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Frenulumlar; dili ağız tabanına, dudakları ise diş etlerine bağlayan ince mukoza bantlarıdır. Bu dokular normalden kısa veya kalın olduğunda konuşma, beslenme ve diş sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. İşlemin temel amacı, hareket kısıtlılığını ortadan kaldırarak fonksiyonel iyileşme sağlamaktır.

Frenektomi Neden Gereklidir?
Anormal frenulum yapıları özellikle yenidoğanlarda ve çocuklarda kritik sorunlara neden olur. Dil frenulumunun kısa olması (ankiloglossi), emme ve yutma güçlüğüne bağlı beslenme problemleri yaratır. İleri yaşlarda ise "r", "s", "t" gibi harflerin telaffuzunda bozukluklar görülür. Üst dudak frenulumunun kalın olması durumunda ise diş eti çekilmeleri ve dişler arasında istenmeyen boşluklar (diastema) oluşur.

Prosedür Öncesi Değerlendirme
Cerrahi öncesinde detaylı bir ağız muayenesi yapılır. Dil hareketlerini ölçmek için "lingual elevasyon testi" uygulanır. Yetişkinlerde konuşma terapisti değerlendirmesi istenir. Görüntüleme yöntemleri olarak ultrason veya manyetik rezonans (MR) kullanılabilir. Lokal anestezi uygulanacak hastalarda kan sulandırıcı ilaçların kesilmesi gerekebilir.

Cerrahi Teknikler

• Klasik Cerrahi: Skalpel kullanılarak yapılan kesi sonrası dikiş atılmasını içerir. 5-10 dakika sürer.
• Lazer Uygulaması: Dokuya minimal zarar veren CO2 veya diyot lazer kullanılır. Kanama riski düşüktür, dikiş gerektirmez.
• Elektrokoterizasyon: Yüksek frekanslı elektrik akımıyla dokunun kontrollü şekilde alınmasıdır.

İşlem Sonrası İyileşme
Operasyon sonrası ilk 48 saat hafif ağrı ve şişlik normal kabul edilir. Reçete edilen ağrı kesiciler ve antibiyotikler düzenli kullanılmalıdır. İlk üç gün sıcak yiyeceklerden ve fiziksel aktiviteden kaçınılmalıdır. Dil egzersizlerine 24 saat sonra başlanır. Tam iyileşme genellikle 2-3 hafta içinde gerçekleşir. Yenidoğanlarda emme fonksiyonunda 48 saat içinde düzelme beklenir.

Olası Komplikasyonlar
Nadir görülmekle birlikte enfeksiyon, kanama veya skar dokusu oluşumu riskleri vardır. Dil hareketlerinde tam düzelme olmaması durumunda ikinci bir müdahale gerekebilir. Dudak frenulumu operasyonlarında geçici diş hassasiyeti görülebilir.

Farklı Yaş Gruplarına Göre Yaklaşım

• Bebekler (0-1 yaş): Lokal anestezi altında lazerle hızlı müdahale yapılır.
• Çocuklar (2-12 yaş): Genel anestezi veya sedasyon gerekebilir, konuşma terapisi ile desteklenir.
• Yetişkinler: Periodontal tedavilerle eş zamanlı uygulanabilir.

Frenektomi Sonrası Egzersizler

• Dil Yükseltme: Dilin damağa değdirilerek 10 saniye tutulması.
• Dudak Germe: Üst dudak yavaşça yukarı çekilerek 5 saniye beklenmesi.
• Rezidans Kontrolü: Yara bölgesinin parmakla hafifçe masajlanması.

Hangi Durumlarda Tekrarlanır?
Nüks oranı %5’in altındadır. Skar dokusunun hareketi yeniden kısıtlaması veya yetersiz doku çıkarımı durumunda ikinci işlem gerekebilir. Özellikle 4 mm’den kalın frenulumlarda bu risk artar.

Maliyet ve Sigorta Kapsamı
Türkiye’de SGK uygun endikasyonlarda masrafları karşılar. Özel kliniklerde lazerli uygulama fiyatları 1.500-4.000 TL arasında değişir. Dil bağı ameliyatları genellikle dudak bağı işlemlerine göre %20-30 daha maliyetlidir.