Epilepsi, beyindeki anormal elektriksel aktivite sonucu tekrarlayan nöbetlerle karakterize nörolojik bir hastalıktır. Toplumda sıkça merak edilen "Epilepsi öldürür mü?" sorusunu cevaplamak için hastalığın doğasını ve ilişkili riskleri detaylıca incelemek gerekir.
Epilepsi Doğrudan Ölüme Yol Açar mı?
Epilepsi hastalarının büyük çoğunluğu uygun tedaviyle normal bir yaşam sürdürebilir. Ancak nadir durumlarda, SUDEP (Ani Beklenmeyen Epilepsi Ölümü) adı verilen ve nedeni tam olarak açıklanamayan ölümler görülebilir. SUDEP, genellikle kontrolsüz tonik-klonik nöbet geçiren hastalarda ortaya çıkar ve her 1.000 epilepsi hastasından yaklaşık 1’inde görülür.
SUDEP Riskini Artıran Faktörler
- İlaç Tedavisine Uyumsuzluk: Nöbet önleyici ilaçların düzensiz kullanımı.
- Sık ve Şiddetli Nöbetler: Özellikle gece gerçekleşen nöbetler.
- Genç Yaş: 20-40 yaş aralığında daha yüksek risk.
- Alkol ve Uyuşturucu Kullanımı: Nöbet eşiğini düşüren maddeler.
Nöbet Sırasında Hayati Tehlikeler
Nöbet esnasında düşme, travma veya boğulma (su gibi ortamlarda) gibi kazalar ölümcül olabilir. Ayrıca uzun süren status epileptikus (30 dakikayı aşan nöbet) durumu acil müdahale gerektirir.
Risk Nasıl Azaltılır?
- İlaçların doktor önerisiyle düzenli kullanılması.
- Uyku düzenine dikkat edilmesi ve stres yönetimi.
- Yüksek yerlerde çalışmaktan veya yüzme gibi aktivitelerden kaçınılması.
- Nöbet tetikleyicilerinin (flaş ışıklar, aşırı yorgunluk) belirlenmesi.
Epilepsi Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar
- Antiepileptik İlaçlar: Nöbet sıklığını %70’e varan oranda azaltır.
- Cerrahi Tedavi: Epileptik odağın beyinden çıkarılması.
- Vagus Sinir Stimülasyonu: Pil benzeri bir cihazla sinirin uyarılması.
Acil Durumda Ne Yapılmalı?
Nöbet geçiren kişi yan yatırılmalı, başı korunmalı ve üzerindeki sıkı kıyafetler gevşetilmelidir. Ağza cisim sokmak veya hareketleri zorla durdurmaya çalışmak tehlikelidir. Nöbet 5 dakikadan uzun sürerse acil servis aranmalıdır.
Epilepsi, doğru yönetildiğinde ölümcül bir hastalık değildir. Ancak riskleri minimize etmek için hasta ve hekim iş birliği şarttır. Şüpheli durumlarda nöroloji uzmanına başvurulmalıdır.
