Epikantus, gözün iç köşesinde (burun köküne yakın bölgede) bulunan dikey cilt kıvrımıdır. Bu yapı, üst göz kapağı ile burun kökünü birleştiren karakteristik bir deri katmanıdır. Özellikle Doğu Asya kökenli bireylerde sık görülen anatomik bir varyasyon olmakla birlikte, bazı genetik sendromların da önemli bir bulgusu olabilir.
Epikantusun Nedenleri ve Görülme Sıklığı
Epikantusun ortaya çıkmasında etnik köken önemli rol oynar. Asya popülasyonunun %50-90’ında normal fizyolojik bir özellik olarak görülür. Bununla birlikte, Down sendromu, fetal alkol sendromu veya blefarofimozis gibi genetik durumlarda da karakteristik olarak ortaya çıkar. Prematüre bebeklerde geçici epikantus görülebilirken, çocuk büyüdükçe bu kıvrım genellikle kaybolur.
Klinik Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Epikantus kendini tipik olarak göz iç köşesinde belirgin deri kıvrımıyla gösterir. Bu durum:
- Gözlerin birbirine daha yakın görünmesine (pseudo-esotropi)
- Göz çukurlarının daha derin algılanmasına
- Bakışlarda "şaşılık" izlenimi oluşmasına neden olabilir
Tanı tamamen klinik muayeneyle konulur. Oftalmolog tarafından yapılan detaylı göz muayenesi ve palpebral fissür ölçümleri teşhisi doğrular. Altta yatan sendrom şüphesi varsa genetik değerlendirme gerekebilir.
Epikantus ile İlişkili Sendromlar
Epikantus varlığı bazı genetik hastalıkların erken tanısında ipucu olabilir:
- Down Sendromu: %60-80 vakada epikantus + ense kalınlığı artışı
- Blefarofimozis Sendromu: Göz açıklığında daralma + pitozis
- Fetal Alkol Sendromu: Düzleşmiş filtrum + epikantus
- Turner Sendromu: Boyun perdesi + epikantus
Tedavi Yaklaşımları
Epikantus tedavisi kozmetik veya fonksiyonel nedenlerle planlanır:
- Konservatif Yaklaşım: Etnik kökenle ilişkili asemptomatik vakalarda tedavi gerekmez
- Cerrahi Müdahale (Epikantoplasti):
- Medial kantusun yeniden şekillendirilmesi
- Fazla deri ve kas dokusunun eksizyonu
- Transnazal sütür teknikleriyle kıvrımın düzeltilmesi
- Lokal anestezi altında 45-60 dakikalık işlem
Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
Operasyon sonrası ilk 72 saat soğuk kompres uygulanır. Şişlik ve morluk 7-10 günde azalır. Dikişler 5-7 gün sonra alınır. Tam iyileşme 3-6 ayı bulurken, kalıcı sonuçlar 1 yıl sonra netleşir. Başarı oranı %85-95 arasındadır.
Komplikasyonlar ve Riskler
- Enfeksiyon (%2-3)
- Asimetri (%5)
- Skar dokusu oluşumu (%3)
- Göz kapağı retraksiyonu
- Kuru göz sendromu
Epikantus ve Kozmetik Kaygılar
Kozmetik nedenlerle epikantoplasti yaptıran hastalarda psikolojik iyileşme önemli bir parametredir. Yapılan çalışmalar, operasyon sonrası sosyal özgüvende %70-80 oranında artış olduğunu göstermektedir. Ancak cerrahi kararı öncesi hasta beklentilerinin gerçekçi olması için psikolojik danışmanlık önerilir.
