Dopamin

Dopamin, beyin sinir hücreleri aralarında sinyal bağı kurarak, duygusal tepkilerin kontrol edilmesinde rol oynayan kimyasal bir maddedir.

Dopamin Nedir?

Dopamin, beyin sinir hücreleri aralarında sinyal bağı kurarak, duygusal tepkilerin kontrol edilmesinde rol oynayan kimyasal bir maddedir. Dopamin, vücutta doğal olarak üretilmektedir. Beyin hücreleri arasında dopamin reseptörleri aktif hale gelerek, sinyallerin iletilmesinde görev yapmaktadır.

Dopamin görevi itibariyle, vücut için oldukça etkili bir maddedir. Beynin çalışmasını ve iletişim kurmasını sağlayan dopamin reseptörleri, pek çok işlevsel durumdan da sorumludur. Kana karışması halinde “dopamin hormonu” adı verilen bir forma bürünür. Dopamin hormonu, vücudun yaptığı eylemden keyif ve haz almasını sağlamaktadır.

Dopamin, vücutta doğal olarak üretilen kimyasallardan biridir ve beynin iki ayrı bölgesinde farklı işlevlere hizmet etmesi amacıyla üretilmektedir.

Dopamin salınımını gerçekleştiren bölümler şu şekilde listelenebilir:

  • Substantia nigra: Bu bölgeden salınan dopamin, vücuttaki hareketlere ve konuşmanın başlama evresine yardımcı olmaktadır. Bu kısımda, dopamin üreten beyin hücrelerinin bilinmeyen nedenlerden dolayı gerçekleşen ölümlerinde, vücutta ciddi sağlık problemleri ortaya çıkabilmektedir.
  • Ventral tegmental alan (VTA): Bu alanda üretilen dopamin doğrudan vücut hareketlerine katkıda bulunmamaktadır. Yemek veya bulunulan ortamdan keyif alınması halinde, Ventral tegmantal alanda yer alan hücreler, dopamin üretimine başlar ve bireye mutluluk hissinin verilmesini amaçlar.

Dopamin Normal Değerleri Kaç Olmalı?

Vücutta bulunan dopamin seviyesi, oldukça önem arz eden bir durumdur. Referans aralığı dışındaki değerlerde, ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir.

Beyin fonksiyonlarının yerine getirilmesinde önemli bir yere sahip olan dopaminin, vücutta olması gereken değerinin korunması gerekmektedir.

Dopamin normal değerleri şu şekilde olmaktadır:

  • 3 – 8 yaş arası 80 – 378 μg/24 saat, 523 – 2472 nmol/24 saat,
  • 9 – 12 yaş arası 51 – 474 μg/24 saat, 334 – 3100 nmol/24 saat,
  • 13 – 17 yaş arası 51 – 645 μg/24 saat, 334 – 4218 nmol/24 saat,
  • 17 yaş ve sonrası 52-480 μg/24 saat, 340-3139 nmol/24 saat.

Dopamin Seviyesi Nasıl Ölçülür?

Dopamin, yapısı itibariyle beyin fonksiyonlarının çalışabilmesinde, nöronlar arası bağlantının sağlanabilmesinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Eksikliği ya da fazlalığı vücutta kalıcı ve ciddi hasarlar bırakabilmektedir. Bu kapsamda belirti bulunması halinde dopamin testi yapılması gereklidir.

Dopamin testi uzman doktor önerisine göre pek çok şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu testler şu şekilde listelenebilir:

Vücutta bulunan dopamin seviyesinin ölçümü genellikle, “Elektroensefalografi (EEG)” testi ile yapılmaktadır. Test sayesinde, beynin elektriksel faaliyetlerinin, daha sonradan incelenmek üzere, kayıt altına alınması sağlanmaktadır.

Test aşamasında hastanın yaşı, cinsiyeti, kullandığı ilaçlar ve benzeri durumlar önemli olmaktadır. Olası bir durum testten önce uzman doktora bildirilmelidir. Uyku sırasında beyin fonksiyonlarının ölçülerek kayıt altına alınması sonrası, beynin elektro yapısı detaylı bir şekilde incelenir. İnceleme sonucunda dopamin seviyesinin yüksek, düşük veya normal olduğu teşhisi konulabilmektedir.

Dopamin Eksikliği Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Vücutta dopamin eksikliğine yol açan pek çok neden ortaya çıkabilmektedir. Dopamin eksikliği genel olarak, zihinsel sağlık bozuklukları ile ilgili olmaktadır. Aynı zamanda dışarıdan vücuda girişi yapılan maddelerin de dopamin eksikliğinde etkili olduğu bilinmektedir.

Dopamin eksikliği nedenleri şu şekilde listelenebilir:

Vücutta önerilen seviyenin altında dopamin bulunması durumunda, birçok hastalık ortaya çıkmaktadır. Parkinson dopamin ilişkisi, vücutta dopamin eksikliğinin bulunması halinde ortaya çıkabilmektedir. Uygulanan test sonucunda teşhisi konulan dopamin eksikliği için gerekli tedavi uzman doktor tarafından, vakit kaybedilmeden yapılmalıdır.

Dopamin eksikliği sonucu ortaya çıkabilecek hastalıklar şu şekilde listelenebilir:

Dopamin Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Dopamin eksikliği vücutta ortaya çıktığında, pek çok belirti görülebilmektedir. Eksiklik durumunda fiziksel veya ruhsal belirtiler bir anda ortaya çıkabilmektedir. Belirtilerin görülmesi halinde, uzman doktor teşhisine başvurulması önerilmektedir.

Dopamin eksikliği belirtileri şu şekilde listelenebilir:

Dopamin Eksikliği Tedavisi Nasıl Yapılır?

Dopamin eksikliği teşhisi konulan hastalar, doktor tavsiyesinde pek çok tedavi yönteminden faydalanabilmektedir. Dopamin takviyesi ilaçlar, hekime tarafından kullanılması için verilebilmektedir. Bu durumlarda, doktor bilgisi dahilinde, dopamin içeren besinler ve bitkiler kullanılarak, takviye ilaçların fonksiyonlarına yardımcı olunabilir.

Dopamin eksikliği tedavi yöntemleri şu şekildedir:

  • Dopamin ampul takviyesi,
  • Dopamin agonistleri,
  • Dopamin içeren bitkiler ve besinler,
  • Protein bakımından zengin besinlerin tüketimi,
  • Doymuş yağ ve şeker içeren gıda tüketiminin azaltılması,
  • Düzenli egzersiz,
  • Düzenli ve yeterli miktarda uyku,
  • Müzik, meditasyon çalışmaları,
  • Yeterli miktarda güneş ışığı

Dopamin Eksikliğine Ne İyi Gelir?

Dopamin eksikliği bulunan hasta, uzman doktor tarafından muayene edilmekte ve teşhis konulmaktadır. Yapılan tetkikler sonucunda vücutta referans aralığının altında dopamin seviyesinde gerekli tedavilere başlanılmaktadır. Dopamin ilaç kullanımı yapılarak, vücuttaki seviyenin artışı sağlanabilmektedir.

Hasta ilaç ve vitamin takviyelerini destekleyecek gıda tüketimi yapmalıdır. Protein açısından zengin ve prebiyotik besinler, dopamin eksikliği tedavisine yardımcı gıdalardır. Aynı zamanda hastanın yüksek yağ ve şeker içeren gıdalardan da uzak durması gerekmektedir. Bu kapsamda hastaya, dopamin diyeti uygulanabilmektedir.

Uygulanan tedavi yöntemine yardımcı, psikolojik etkenler olarak, düzenli egzersiz, yeteri kadar uyku, müzik ve meditasyon yapılabilmektedir. Bu sayede beyindeki dopamin üretiminin artışı sağlanmaktadır.

Dopamin Eksikliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Dopamin eksikliği, fiziksel ve psikolojik pek çok hastalığa neden olabilecek bir rahatsızlıktır. Uzman hekim kontrolünde, gerekli test ve tetkikler yapılarak tedavi altına alınmalıdır. Beyin fonksiyonlarının çalışmaması, psikolojik sorunların doğması gibi farklı sonuçları bulunmaktadır.

Dopamin eksikliği tedavisi kesinlikle uzman doktor tarafından yapılmalıdır. Dışarıdan alınacak, yardımcı ek gıdalar hakkında da doktor bilgi verilmelidir. Tedavi gerçekleşmediği taktirde, Parkinson hastalığı, intihar girişimi, vücudun belli fonksiyonlarını kullanamama gibi hastalıklar ortaya çıkabilmektedir.

Bireyin günlük fiziksel ve psikolojik aktiviteleri olumsuz etkilenmektedir. Dopamin eksikliği rahatsızlığı ilerledikçe, bireyin vücut fonksiyonlarını kontrol etmesi zorlaşmaktadır.

Dopamin Fazlalığı Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Dopamin fazlalığı, beyin yapısı ve genetik faktörler nedeniyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Nadir de olsa hastanın nörobiyolojisi dopamin fazlalığına neden olabilmektedir.

Dopamin fazla salgılandığında, sinirler arasındaki sinyal iletiminde sorunlar yaşanabilmektedir. Bu durumda vücut dopaminin, nöronlar arasındaki iletişim için yetmediğini düşünerek, tekrar salgılama işlemini gerçekleştirecektir ve dopamin fazlalığına neden yaracaktır.

Teşhis ve tedavi edilmediği taktirde ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilmektedir. Dopamin fazlalığı genellikle ruhsal yapı üzerinde etkili olmaktadır.

Dopamin yüksekliği şu hastalıklara neden olabilmektedir:

  • Şizofreni,
  • Anksiyete,
  • Kaygı,
  • Hiperaktivite,
  • Depresyon.

Dopamin Fazlalığı Belirtileri

Dopamin fazlalığı sonucunda vücutta birçok belirti ortaya çıkabilmektedir. Beyin, dopamin üretiminin fazlalaşmasına ve vücutta belirtilen referans aralığından fazla olmasına tepki vermektedir. Fiziksel fonksiyonların yavaşlamasına ve durmasına, aynı zamanda psikolojik rahatsızlıkların çıkmasına neden olabilmektedir.

Dopamin fazlalığı belirtileri şu şekilde listelenebilir:

Dopamin Fazlalığı Tedavisi

Hastada, dopamin fazlalığı belirtilerinin görülmesi halinde uzman doktor ile görüşme yapılması sağlanmaktadır. Hekimin isteği doğrultusunda yapılacak tetkiklerin sonucunda, dopamin fazlalığı teşhisi konulabilmektedir. Teşhisin ardından, hastaya uygun tedavi yöntemlerinden biri tercih edilmelidir.

Tedavi yöntemleri arasında, hastanın vücut ve alerji reaksiyonuna göre ilaç tedavisi tercih edilebilmektedir. Bu durumda hasta, dopamin azaltan yiyecekler ve uygulanan dopamin diyeti ile kullanılan ilaca takviyede bulunabilir. Bu kısımda yapılacak her adım uzman doktorun bilgisi ve onayı dahilinde yapılmalıdır.

Dopamin Fazlalığına Ne İyi Gelir?

Dopamin, serotonin hormonu ile benzer etkileri gösteren bir kimyasaldır. Halk arasında dopamin, mutluluk hormonu olarak da bilinmektedir. Vücutta salgılanması halinde, yapılan eylem sırasında keyif ve haz vermektedir.

Dopamin fazlalığı tedavisini destekleyecek gıdaların tüketimi, dopamin bağımlılığı yaratmış besin ve maddelerin ise bırakılması, vücuttaki kimyasal seviyesini düşürecektir. Uzman doktor tarafından verilen ilaçların kullanımı, takviye gıda ve vitaminler ile desteklendiğinde hastanın değerleri kısa süre içerisinde normal seviyeye inmiş olacaktır.

Dopamin Fazlalığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Dopamin fazlalığı anksiyete başta olmak üzere pek çok ruhsal rahatsızlığı ortaya çıkarmaktadır. Hastaya gerekli tetkikler uygulanarak teşhis konulmasının ardından, uzman doktor tarafından gerekli tedavi yöntemi uygulanmalıdır.

Tedavi yapılmadığı taktirde hastada fiziksel ve ruhsal bozuklar ortaya çıkabilmektedir. Şizofreni, anksiyete, hiperaktivite gibi günlük hayatı olumsuz yönde etkileyecek rahatsızlıklar yaşanabilmektedir. Gerekli test ve işlemlerin yapılmasının ardından hastaya dopamin fazlalığı tedavisinin uygulanması gerekmektedir

Makaleyi faydalı buldun mu?
1
0
Makeleyi Paylaşın

Dopamin ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Dopamin nasıl artar, hangi bitkide var, nelerde bulunur?

Dopamin eksikliği yaşanan bireylerde, ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir. Bu durumda uzman doktor tarafından verilen ilaçlar ile dopamin seviyesinin artması mümkün olacaktır. Ayrıca dopamin seviyesi yüksek çikolata, yaban mersini, sağlıklı kuruyemiş, hayvansal gıdalar, kahve ve benzeri besinlerin tüketilmesi, uygulanan tedaviye yardımcı olacaktır.

Dr. Hande Erölmez

Dopamin endikasyonları nelerdir?

Dopamin, hastane öncesi acil tıp alanında, nadiren de olsa bazı endikasyonlarda kullanılmaktadır. Acil müdahale gerektiren düzeltilemeyen hipertansiyon, kardiyojenik şok, septik şok ve hipovolemik şok tabloları, dopamin endikasyonları arasında en önemli olanlarıdır. Dopamin, uygun dozlarda kalp kasının tekrar kasılmasını sağlamaktadır.

Dr. Hande Erölmez