Diş apsesi, diş kökü veya diş eti çevresinde bakteriyel enfeksiyon sonucu oluşan irin birikimidir. Yanak şişmesi ise bu enfeksiyonun yaygın bir belirtisidir. Tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilen bu durum, acil müdahale gerektirir.
Diş Apsesi Neden Oluşur?
Diş çürükleri, tedavi edilmeyen derin çürükler veya diş eti hastalıkları bakterilerin diş pulpasına ulaşmasına izin verir. Bakteriler diş köküne yerleşerek enfeksiyona ve apse oluşumuna neden olur. Diş travmaları, kırık dişler ve yetersiz ağız hijyeni de risk faktörleri arasındadır. Zamanla enfeksiyon çene kemiğine yayılarak yanakta şişlik, ateş ve şiddetli ağrıya yol açar.
Belirtileri Nasıl Tanırsınız?
Diş apsesinin en tipik belirtisi zonklayıcı diş ağrısıdır. Ağrı aniden başlar ve giderek şiddetlenir. Yanakta belirgin şişlik, sıcaklık artışı ve kızarıklık gözlemlenir. Çiğneme sırasında acı, sıcak-soğuk hassasiyeti, ağızda kötü tat ve nefeste koku diğer işaretlerdir. Boyun lenf düğümlerinde şişme ve ateş de enfeksiyonun yayıldığını gösterebilir.
Teşhis ve Acil Müdahale
Diş hekimi klinik muayene ile şişliği ve ağrıyı değerlendirir. Diş röntgeni ile apse boyutu ve enfeksiyonun yayılımı tespit edilir. İlk müdahalede apse drenajı yapılarak irin boşaltılır. Bu işlem şişliğin azalmasını ve ağrının hafiflemesini sağlar. Lokal anestezi altında gerçekleştirilen drenaj sonrası antibiyotik tedavisi başlanır.
Tedavi Yöntemleri
- Kanal Tedavisi: Enfeksiyonlu diş pulpası temizlenir, kök kanalları dezenfekte edilir ve doldurulur. Bu yöntemle diş kurtarılabilir.
- Apikal Rezeksiyon: Kök ucundaki enfeksiyon cerrahi olarak temizlenir.
- Diş Çekimi: Tedavi edilemeyecek kadar hasarlı dişler çekilir.
- Antibiyotik Tedavisi: Penisilin veya klindamisin gibi antibiyotikler enfeksiyonu kontrol altına alır.
- Ağrı Yönetimi: NSAİİ’ler (ibuprofen) veya parasetamol ağrıyı hafifletir.
Komplikasyonlar ve Riskler
Tedavi edilmeyen diş apseleri:
- Enfeksiyonun çene kemiğine yayılması (osteomyelit)
- Sinüslerde enfeksiyon
- Beyin apsesi veya mediastinit gibi hayati risk oluşturan durumlara yol açabilir.
Özellikle diyabet hastaları ve bağışıklığı baskılanmış kişilerde risk daha yüksektir.
Korunma ve Önlemler
- Günde iki kez florürlü diş macunu ile diş fırçalama
- Diş ipi kullanımı
- Yılda iki kez diş hekimi kontrolü
- Şekerli gıda tüketiminin sınırlandırılması
- Diş çürüklerinin erken dönemde tedavisi
Ne Zaman Acile Başvurmalı?
Yüksek ateş (38.5°C üstü), yutkunma güçlüğü, nefes almada zorluk veya göz etrafında şişlik gibi belirtiler varsa acil servise başvurun. Bu semptomlar enfeksiyonun derin dokulara yayıldığını gösterir.
Diş apsesi tedavisi sonrası ağrı ve şişlik 2-3 gün içinde azalır. Ancak antibiyotik kürünün tamamlanması ve kontrol randevularına uyulması nüks riskini önler.
