Depresyon, hem kadınları hem erkekleri etkileyen ancak belirtilerini farklı şekillerde gösterebilen ciddi bir ruh sağlığı sorunudur. Toplumsal cinsiyet rolleri, erkeklerin duygularını ifade etme biçimlerini ve depresyonla başa çıkma stratejilerini önemli ölçüde şekillendirir. Bu yazıda, depresyondaki erkeklerin davranışsal değişikliklerini ve bu süreçte dikkat edilmesi gerekenleri ele alacağız.
Duygusal Belirtileri Gizleme Eğilimi
Erkekler, geleneksel olarak "güçlü" ve "duygularını kontrol eden" bireyler olarak yetiştirildikleri için depresyon belirtilerini içe atma eğilimindedir. Üzüntü veya çaresizlik yerine öfke, irritabilite veya ani sinir patlamaları gösterebilirler. İş yerinde veya aile içinde yaşadıkları stresi "zayıflık" olarak algılayıp yardım istemekten kaçınabilirler.
Fiziksel Şikayetlerde Artış
Depresyondaki erkekler, duygusal sıkıntılarını genellikle bedensel yakınmalarla ifade eder. Nedensiz baş ağrıları, sırt ağrıları veya sindirim problemleri sık görülür. Uyku düzeninde bozulma (aşırı uyuma veya uykusuzluk) ve iştah değişiklikleri (kilo kaybı veya aşırı yeme) dikkat çekici olabilir.
Riskli Davranışlara Yönelme
Depresyonla baş etmek için alkol, madde kullanımı veya aşırı spor gibi riskli alışkanlıklara yönelebilirler. Tehlike içeren aktiviteler (hız yapma, düşüncesiz araç kullanma) veya kontrolsüz cinsel davranışlar, duygusal acıyı bastırma çabasının bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
Sosyal İlişkilerde Geri Çekilme
Aile üyeleri ve arkadaşlarla iletişimi azaltma, sosyal etkinliklere katılmama sık görülen davranışlardır. İş performansında düşüş yaşanabilir; sorumlulukları erteleme veya sık sık hastalık izni kullanma gözlemlenebilir.
Konsantrasyon ve Karar Verme Güçlüğü
Depresyon, bilişsel işlevleri de etkiler. Erkekler, işte veya günlük hayatta daha önce kolaylıkla yaptıkları görevlerde zorlanabilir. Kararsızlık ve unutkanlık, mesleki hayatta ciddi sorunlara yol açabilir.
İntihar Düşünceleri ve Davranışları
Erkeklerde intihar girişimleri, kadınlara kıyasla daha yüksek ölüm riski taşır. Depresyonla mücadele eden erkekler, "yük olmaktan" bahsedebilir veya veda niteliğinde sözler sarf edebilir. Bu tür ifadeler asla hafife alınmamalıdır.
Destek Almaktan Kaçınma
Toplumdaki "erkekler ağlamaz" algısı, profesyonel yardım arama oranlarını düşürür. Depresyon belirtileri genellikle "geçici stres" olarak yorumlanır. Ancak tedavi edilmeyen depresyon, kronikleşerek ilişkileri ve fiziksel sağlığı derinden etkileyebilir.
Yakınların Rolü
Aile üyeleri, davranışsal değişiklikleri erken fark ederek destekleyici bir tutum sergilemelidir. Eleştirel yaklaşım yerine "Yanındayım, konuşmak istediğinde buradayım" gibi empatik ifadeler kullanmak önemlidir. Psikiyatrik yardım konusunda teşvik edici olmak, süreci kolaylaştırabilir.
Tedavi Seçenekleri
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ve ilaç tedavisi kombinasyonu, erkeklerde depresyonun yönetiminde etkilidir. Grup terapileri, duyguları paylaşma konusunda güvenli bir ortam sağlayabilir. Düzenli egzersiz ve beslenme düzeni de tedaviye destek olur.
