Cilt altı lipomlar, yağ dokusundan kaynaklanan yumuşak, hareketli ve genellikle ağrısız kitlelerdir. Vücudun her bölgesinde görülebilen bu iyi huylu tümörler, yetişkinlerde sık karşılaşılan bir durumdur. İşte lipomlar hakkında bilinmesi gereken tüm tıbbi detaylar:
Lipom Nedir?
Lipomlar, adiposit adı verilen yağ hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan yumuşak doku tümörleridir. Genellikle 1-5 cm çapında olmakla birlikte nadiren 10 cm’yi aşan boyutlara ulaşabilir. En sık sırt, boyun, omuzlar, kollar ve uyluk bölgesinde görülür. Yetişkinlerin %1-2’sinde ortaya çıkar ve erkeklerde kadınlara göre daha yaygındır.
Lipomların Neden Oluştuğu?
Lipom oluşum mekanizması tam olarak anlaşılamamakla birlikte şu faktörlerle ilişkilendirilir:
- Genetik Yatkınlık: Aile öyküsü olanlarda 3 kat daha sık görülür
- Doku Travmaları: Darbe alan bölgelerde lipom gelişme riski artar
- Obezite: Yağ dokusu artışıyla doğru orantılı
- Metabolik Sendrom: İnsülin direnci ve diyabet
- Madrigal Hastalığı: Çok sayıda lipomla karakterize nadir genetik bozukluk
Belirtiler ve Tanı Kriterleri
- Fiziksel Özellikler: Cilt altında lastik kıvamında, yuvarlak, sınırları belirgin kitle
- Ağrı: Genellikle ağrısızdır (ağrılı olanlar anjiyolipom olarak adlandırılır)
- Büyüme Hızı: Yavaş büyür (ani büyüme kanser şüphesi uyandırır)
- Cilt Değişiklikleri: Üzerindeki cilt normal görünümdedir
Teşhis için fizik muayene yeterli olabilir. Şüpheli durumlarda ultrason, MRI veya ince iğne aspirasyon biyopsisi ile liposarkom ayırımı yapılır.
Tedavi Yöntemleri ve Süreç
- Cerrahi Eksizyon: Lokal anestezi altında 2-3 cm’lik kesiyle tam çıkarım
- Liposuction: Geniş alanlı lipomlarda tercih edilen doku hasarsız yöntem
- Steroid Enjeksiyonu: Küçük lipomlarda kitlenin küçültülmesi için
- Lazer Ablasyonu: Düşük nüks oranı ve minimal iz bırakan teknik
Tedavi endikasyonları:
- Ağrı veya fonksiyon kısıtlılığı
- Kozmetik kaygılar
- 5 cm üzeri büyüklük
- Şekil ve kıvam değişikliği
Lipomla Karıştırılan Hastalıklar
- Liposarkom: Malign yağ dokusu tümörü
- Epidermoid Kist: Kese içeren keratin birikimi
- Hemanjiom: Kan damarlarından kaynaklanan iyi huylu tümör
- Lipödem: Bacaklarda simetrik yağ birikimi
Doğal Takip Süreci
Tedavi edilmeyen lipomlar genellikle zararsızdır. Ancak şu durumlarda düzenli kontrol şarttır:
- Hızlı büyüme (ayda 1 cm’den fazla)
- Sertleşme veya yapışıklık hissi
- Ciltte renk değişikliği/ülserasyon
- Ağrı veya uyuşma gelişimi
Korunma ve Risk Azaltma
- Düzenli egzersizle vücut yağ oranını kontrol
- Antioksidan zengin beslenme (zeytinyağı, ceviz, yeşil çay)
- Travmatik aktivitelerden kaçınma
- Diyabet ve insülin direnci kontrolü
Lipomlar kansere dönüşmez ancak benzer görünümlü malign tümörlerle karışabileceğinden, yeni fark edilen kitlelerde mutlaka dermatoloji veya genel cerrahi uzmanına başvurulmalıdır.
