Burun akıntısı, burun pasajlarından anormal sıvı salgılanmasıdır. Bu durum genellikle viral enfeksiyonlarla ilişkili olsa da alerjiler, çevresel faktörler veya kronik hastalıklar da tetikleyebilir. İşte burun akıntısına dair kapsamlı bilgiler:
Burun Akıntısının Yaygın Nedenleri
- Viral Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı veya grip, mukus üretimini artırarak şeffaf akıntıya yol açar.
- Alerjik Rinit: Polen, toz akarları veya hayvan tüyü gibi alerjenler, histamin salınımını tetikler.
- Sinüzit: Burun çevresindeki sinüs boşluklarının iltihaplanması, kalın sarı-yeşil akıntıya neden olur.
- Vazomotor Rinit: Sıcaklık değişimleri, baharatlı yiyecekler veya stres nedeniyle burun damarlarının genişlemesi.
- Yapısal Anomaliler: Burun kemiği eğriliği (deviasyon) veya nazal polip gibi sorunlar.
Eşlik Eden Belirtiler
Akıntının rengi ve kıvamı altta yatan nedene işaret edebilir:
- Şeffaf/Sulu: Alerji veya viral enfeksiyon başlangıcı.
- Sarı/Yeşil: Bakteriyel enfeksiyon veya sinüzit.
- Tek Taraflı: Yabancı cisim kaçması (özellikle çocuklarda) veya beyin omurilik sıvısı (BOS) kaçağı.
Teşhis Yöntemleri
- Endoskopik Muayene: Burun içi yapıların detaylı incelenmesi.
- Alerji Testleri: Deri prick testi veya spesifik IgE kan analizi.
- Görüntüleme: Kronik sinüzit şüphesinde sinüs BT’si.
- Kültür: Bakteriyel enfeksiyon durumunda burun salgısı örneği.
Tıbbi Tedavi Seçenekleri
- Antihistaminikler: Alerjik rinit için (Loratadin, Setirizin).
- Dekonjestan Spreyler: Oksimetazolin (3 günden fazla kullanılmamalı).
- Kortikosteroidli Nazal Spreyler: Flutikazon gibi ilaçlarla kronik inflamasyon kontrolü.
- Antibiyotikler: Yeşil akıntı ve ateş varlığında (Amoksisilin-klavulanat).
- Antiviral İlaçlar: İnfluenza kaynaklı ise ilk 48 saatte Oseltamivir.
Evde Uygulanabilecek Doğal Çözümler
- Tuzlu Su İrrigasyonu: 1 çay kaşığı deniz tuzu + 1 bardak ılık su ile günde 2 kez burun yıkama.
- Buhar Soluma: Nane veya okaliptüs yağı eklenmiş sıcak su buharı.
- Zencefil-Bal Çayı: 1 tatlı kaşığı rendelenmiş taze zencefil + 1 çay kaşığı bal.
- Yastık Yüksekliği: Gece akıntısını azaltmak için baş 30 derece yükseltilmeli.
Komplikasyonlar ve Risk Grupları
Tedavi edilmeyen burun akıntısı şunlara yol açabilir:
- Orta Kulak İltihabı: Östaki borusunun tıkanması sonucu.
- Kronik Sinüzit: 12 haftadan uzun süren semptomlar.
- Astım Atağı: Alerjik rinitli hastalarda tetiklenme.
Riskli gruplar: Bebekler, KOAH hastaları ve immün yetmezlikli bireyler.
Korunma Stratejileri
- Alerjen Kontrolü: Yatak çarşaflarını haftada 60°C’de yıkamak.
- Nem Dengesi: Ortam nemini %40-50 arasında tutmak.
- Bağışıklık Destek: D vitamini, C vitamini ve çinko takviyeleri.
- Hijyen: Ellerin sık yıkanması ve kalabalık ortamlarda maske kullanımı.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
- Akıntı 10 günden uzun sürerse,
- Kanlı veya tek taraflı akıntı varsa,
- Yüksek ateş (>39°C) veya nefes darlığı eşlik ediyorsa,
- Göz çevresinde şişlik ve şiddetli baş ağrısı gelişirse.