Boyun ultrasonu, boyun bölgesindeki yapıların detaylı görüntülenmesi için kullanılan non-invaziv bir tanı yöntemidir. Ses dalgalarının dokulara gönderilip yansımalarının analiz edilmesi prensibiyle çalışan bu teknik, özellikle tiroid bezi, lenf nodları ve kan damarlarının değerlendirilmesinde kritik rol oynar. İşte boyun ultrasonunun amaçları ve öne çıkan kullanım alanları:

Boyun Ultrasonunun Temel Amaçları
Boyun ultrasonu başlıca şu durumların teşhis veya takibinde kullanılır:

• Tiroid Nodüllerinin İncelenmesi: Nodüllerin boyutu, şekli, sınırları ve iç yapısı değerlendirilerek kanser şüphesi olup olmadığı araştırılır.
• Guatr Değerlendirmesi: Tiroid bezinin büyüklüğü ve yaygınlığı ölçülür.
• Lenf Nodu Analizi: Enfeksiyon, inflamasyon veya kanser şüphesi durumunda lenf bezlerinin boyutu ve yapısı incelenir.
• Tükürük Bezi Hastalıkları: Tükürük bezlerinde taş, kist veya tümör varlığı tespit edilir.
• Kan Damarı Anomalileri: Boyundaki şah damarı (karotis) gibi damarlarda daralma veya pıhtı araştırılır.

Hangi Şikayetlerde İstenir?

• Boyunda ele gelen kitle veya şişlik
• Yutkunma güçlüğü veya ses kısıklığı
• Tiroid hormon dengesizliği belirtileri (kilo değişimleri, çarpıntı)
• Boyun ağrısı veya nedeni bilinmeyen lenf bezi büyümeleri

İşlem Nasıl Gerçekleşir?
Hasta sırt üstü yatırılır ve boyun bölgesine jel sürülür. Ultrason probu ile boyun yapıları gerçek zamanlı olarak görüntülenir. İşlem ağrısızdır ve genellikle 15-20 dakika sürer. Radyasyon içermediği için hamilelerde ve çocuklarda güvenle uygulanabilir.

Avantajları ve Sınırlılıkları

• Avantajlar: Radyasyonsuz olması, hızlı sonuç alınması, doku farklılıklarını net ayırt edebilmesi.
• Sınırlılıklar: Derin dokulardaki lezyonları görüntülemede BT veya MR kadar etkili değildir.

Sonuçların Yorumlanması
Ultrason bulguları radyolog tarafından değerlendirilir. Şüpheli nodüllerde ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) önerilebilir. Lenf nodu büyümelerinde enfeksiyon veya metastaz ayrımı için ek testler gerekebilir.

Sık Sorulan Sorular

• Ultrason öncesi aç kalmak gerekir mi? Hayır, boyun ultrasonu için açlık gerekmez.
• Tiroid nodülü kaç mm’den sonra tehlikelidir? 1 cm’den büyük nodüller detaylı inceleme gerektirir.
• Hamilelikte yapılabilir mi? Evet, gebelikte güvenle uygulanır.

Boyun ultrasonu, endokrinologlar ve genel cerrahlar başta olmak üzere pek çok uzmanlık dalı tarafından sıklıkla talep edilen hayati bir tanı aracıdır.