Yeni doğan sarılığı, bebeklerin %60’ında görülen ve genellikle fizyolojik nedenlerle ortaya çıkan yaygın bir durumdur. Kandaki bilirubin seviyesinin yükselmesi sonucu ciltte ve göz akında sararma ile kendini gösterir. Çoğunlukla zararsız olsa da, yüksek bilirubin seviyeleri tedavi gerektirebilir. İşte ebeveynlerin sarılık riskini azaltmak için dikkat etmesi gerekenler:

Sarılık Neden Oluşur?
Yeni doğanlarda karaciğer henüz tam olgunlaşmadığı için bilirubini işleme kapasitesi sınırlıdır. Bu durum, özellikle prematüre bebeklerde daha belirgindir. Kan grubu uyuşmazlığı, enfeksiyonlar veya emzirme sorunları da sarılık riskini artırabilir.

Erken Emzirme ve Sık Beslenme
Doğumdan sonraki ilk 1 saat içinde emzirmeye başlamak, bağırsak hareketlerini hızlandırarak bilirubinin vücuttan atılmasını kolaylaştırır. Günde 8-12 kez emzirme, hem süt üretimini destekler hem de sarılık riskini azaltır. Yetersiz beslenme, bilirubin birikimine yol açabileceğinden bebeğin kilo alımı düzenli olarak takip edilmelidir.

Doktor Kontrollerini Aksatmayın
Doğum sonrası ilk 48-72 saatte bilirubin ölçümü yapılması önemlidir. Hastaneden taburcu olurken ve taburculuk sonrası 3-5 gün içinde mutlaka kontrol planlanmalıdır. Evde fototerapi cihazı kullanımı gerekiyorsa, doktorun verdiği talimatlara harfiyen uyulmalıdır.

Güneş Işığından Faydalanma
Dolaylı güneş ışığı (pencere kenarı gibi), bilirubinin vücuttan atılımını hızlandırabilir. Ancak direkt güneşe maruz bırakmak cilt yanıklarına yol açabileceğinden, günde 10-15 dakika ile sınırlandırılmalı ve bebek hafif giydirilmelidir.

Kan Grubu Uyuşmazlığına Dikkat
Anne Rh(-), baba Rh(+) ise veya anne ile bebek arasında ABO uyuşmazlığı varsa, doktor tarafından önerilen anti-D immünoglobulin iğnesi zamanında yaptırılmalıdır. Bu uygulama, kan hücrelerinin parçalanmasını önleyerek sarılık şiddetini azaltır.

Sarılık Belirtilerini Takip Edin

• Göz akı ve ciltte belirgin sararma,
• Uyku hali veya huzursuzluk,
• Emmede azalma,
• Koyu renkli idrar veya soluk dışı.
  Bu belirtiler varsa acilen sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Prematüre Bebeklerde Ek Önlemler
Erken doğan bebeklerde karaciğer fonksiyonları daha geç olgunlaşır. Bu nedenle beslenme sıklığı artırılmalı ve bilirubin seviyeleri daha sık ölçülmelidir. Doktor önerisiyle destek süt formülleri kullanılabilir.

Anne Sütü Sarılığında Yapılması Gerekenler
Anne sütündeki bazı enzimler bilirubin metabolizmasını yavaşlatabilir. Bu durumda doktor kontrolünde 24-48 saat mama desteği önerilebilir. Ancak emzirmeye ara vermek yerine sık emzirmeye devam etmek genellikle daha doğru bir yaklaşımdır.

Risk Faktörlerini Azaltma

• Gebelik diyabeti olan annelerin kan şekeri kontrolü,
• Doğum travması olan bebeklerde erken tarama,
• Enfeksiyon şüphesinde hızlı tanı ve tedavi.

Yeni doğan sarılığı çoğunlukla kendiliğinden geçse de, bilirubin seviyesinin tehlikeli sınırlara ulaşması nörolojik hasara yol açabilir. Bu nedenle koruyucu önlemler ve düzenli takip hayati önem taşır.