Ateşli havale, çocukluk çağında yaygın görülen ve özellikle 6 ay ile 5 yaş arasındaki çocukları etkileyen bir nöbet türüdür. Yüksek ateşe bağlı olarak gelişen bu durum, ebeveynlerde endişeye yol açsa da çoğunlukla kalıcı hasar bırakmaz. İşte ateşli havalenin beyin sağlığı üzerindeki etkileri ve merak edilenler:
Ateşli Havale Nedir?
Ateşli havale, vücut sıcaklığının aniden yükselmesiyle tetiklenen geçici bir nöbet türüdür. Basit ve kompleks olarak ikiye ayrılır. Basit ateşli havaleler 15 dakikadan kısa sürer, tüm vücutta kasılma görülür ve 24 saat içinde tekrarlamaz. Kompleks havaleler ise daha uzun sürer, vücudun sadece bir bölümünü etkileyebilir ve tekrarlayıcı özelliktedir.
Beyin Hasarı Riski Var mı?
Araştırmalar, basit ateşli havalelerin beyinde kalıcı hasar bırakmadığını gösteriyor. Ancak 15 dakikadan uzun süren, tekrarlayan veya vücudun tek tarafını etkileyen kompleks havalelerde risk artabilir. Özellikle epilepsi öyküsü olan çocuklarda nöronal hasar olasılığı daha yüksektir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
- Ailede ateşli havale veya epilepsi öyküsü
- Düşük doğum ağırlığı
- Gelişimsel gerilik
- Sık ateşlenme (üst solunum yolu enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonu)
Nöbet Sırasında Ne Yapılmalı?
- Çocuğu yan pozisyona getirerek solunum yolunu açık tutun.
- Ağzına bir şey sokmaya çalışmayın.
- Nöbetin süresini not edin.
- 5 dakikadan uzun sürerse acil servise başvurun.
Uzun Vadeli Etkileri
Basit ateşli havaleler genellikle çocuğun nörolojik gelişimini etkilemez. Ancak kompleks havalelerde öğrenme güçlüğü veya dikkat eksikliği görülebilir. Bu durumda nörolojik değerlendirme ve EEG çekimi önerilir.
Korunma Yöntemleri
- Ateşi 38.5°C’yi geçen çocuklara parasetamol veya ibuprofen verin.
- Ilık duş ile vücut sıcaklığını düşürmeye çalışın.
- Sık ateşlenen çocuklarda altta yatan enfeksiyon nedenlerini araştırın.
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
- İlk kez nöbet geçiriyorsa
- Nöbet 5 dakikadan uzun sürerse
- Nöbet sonrası bilinç kaybı veya solunum güçlüğü varsa
Ateşli havalelerin %97’si zararsızdır ve çocuk büyüdükçe tekrarlama riski azalır. Ancak altta yatan epilepsi şüphesi varsa nöroloji uzmanına danışılmalıdır.
