Antitrombin 3 (AT3), kanın pıhtılaşma mekanizmasını dengede tutan kritik bir proteindir. Karaciğer tarafından üretilen bu antikoagülan madde, aşırı pıhtı oluşumunu önleyerek tromboz riskini azaltır. İşlevini yerine getirebilmesi için kandaki seviyelerinin normal aralıkta olması gerekir.
Antitrombin 3 Antijen Testi Ne Amaçla Yapılır?
Bu test genellikle şu durumlarda istenir:
- Tekrarlayan venöz tromboemboli (derin ven trombozu, pulmoner emboli) öyküsü
- Ailede antitrombin eksikliği şüphesi
- Doğumsal veya edinsel pıhtılaşma bozukluklarının araştırılması
- Heparin direnci olan hastalarda tanısal değerlendirme
Test Nasıl Uygulanır ve Normal Değerler Nedir?
Antitrombin 3 antijen seviyesi, kol damarından alınan kan örneğiyle ölçülür. Yetişkinlerde normal referans aralığı %80-120 arasındadır. Yenidoğanlarda bu değerler yetişkinlere göre %30-50 daha düşük olabilir.
Antitrombin 3 Eksikliği Nedenleri
- Kalıtsal Eksiklik: Tip I (antijen ve aktivite düşük) veya Tip II (sadece aktivite düşük) şeklinde görülür.
- Edinsel Eksiklik: Karaciğer yetmezliği, nefrotik sendrom, yaygın damar içi pıhtılaşma (DIC)
- İlaç Etkileşimleri: Östrojen tedavisi, heparin uzun süreli kullanımı
Yüksek Antitrombin 3 Seviyesinin Anlamı
AT3 yüksekliği genellikle klinik öneme sahip değildir. Ancak warfarin kullanımı veya K vitamini eksikliği gibi durumlarda gözlenebilir.
Tedavi Yaklaşımları
- Akut Trombozda: Heparin yerine direkt oral antikoagülanlar (DOAC’lar) tercih edilir.
- Eksiklik Durumunda: Tromboz profilaksisi için antitrombin konsantreleri kullanılabilir.
- Cerrahi Öncesi: Yüksek riskli hastalarda plazma transfüzyonu önerilir.
Antitrombin 3 ile İlişkili Hastalıklar
- Herediter AT3 eksikliği olanlarda 30 yaş öncesi tromboz riski %50’yi aşar.
- Gebelik ve doğum sonrası dönemde pıhtılaşma riski artar.
- Nefrotik sendromda idrarla protein kaybı AT3 seviyelerini düşürür.
Antitrombin 3 antijen testi, özellikle genç yaşta açıklanamayan pıhtılaşma sorunlarında tanı koymada hayati rol oynar. Sonuçlar mutlaka hematoloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
