Ankiloglossi, halk arasında "dil bağı" olarak bilinen ve dilin alt kısmını ağız tabanına bağlayan dokunun (lingual frenulum) normalden kısa veya kalın olması durumudur. Bu anatomik varyasyon, dil hareketlerini kısıtlayarak emme, yutma ve konuşma gibi fonksiyonları etkileyebilir.
Ankiloglossi Nedir?
Lingual frenulumun anormal yapısı nedeniyle dilin serbest hareket kabiliyetinin sınırlanmasıdır. Yenidoğanların %4-10’unda görülür ve erkek bebeklerde kızlara göre 2-3 kat daha sıktır. Dil ucunun kalp şeklinde görünmesi veya ağlarken dilin yukarı kalkmaması tipik belirtilerdendir.
Belirtileri ve Tanı Kriterleri
- Bebeklerde:
- Emme güçlüğü ve yetersiz kilo alımı
- Memede uzun süre kalma ancak doymama
- Emzirme sırasında annede meme ucu ağrısı ve çatlak
- Çocuk/Yetişkinlerde:
- "L", "R", "T" gibi harfleri söylemede zorluk
- Dilin dışarı çıkarılamaması veya üst dişlere değdirememe
- Yemek yerken lokmaları çiğneme güçlüğü
Tanı, Hazelbaker Skalası veya Coryllos Sınıflandırması gibi klinik ölçütlerle fizik muayene ile konur.
Sınıflandırma ve Tipleri
- Tip 1 (Ön Dil Bağı): Dil ucuna yakın ince zar şeklinde.
- Tip 2: Dilin 2-4 mm gerisinde, daha kalın doku.
- Tip 3 (Orta Dil Bağı): Dil ortasına uzanan fibrotik doku.
- Tip 4 (Posterior): Mukoza altında gizli, palpasyonla fark edilir.
Tedavi Yöntemleri
- Frenotomi: Lokal anestezi altında steril makasla frenulumun kesilmesi (yenidoğanlarda 1-2 dakika süren basit işlem).
- Frenuloplasti: Daha kompleks vakalarda, doku yeniden şekillendirilerek yapılır (genel anestezi gerekebilir).
- Egzersizler: Postoperatif dönemde dil hareketlerini güçlendiren özel terapiler.
Komplikasyon Riski Olan Durumlar
- Beslenme bozukluğuna bağlı gelişme geriliği
- Konuşma terapisine dirençli artikülasyon bozuklukları
- Periodontal problemler (dil temizleyemediği için)
- Sosyal kaygı (dil çıkarılamadığı için alay konusu olma)
Ameliyat Sonrası Süreç
- İlk 24 saat hafif kanama normaldir.
- Bebeklerde emzirme hemen sonra başlatılır (sütün analjezik etkisi vardır).
- 48 saat boyunca asitli gıdalardan kaçınılır.
- Dil hareket egzersizleri 2. günden itibaren başlanır.
Tartışmalı Konular ve Güncel Yaklaşımlar
- Hafif vakalarda cerrahi yerine konuşma terapisi önerilebilir.
- Posterior tip dil bağlarında lazerle kesi daha az kanamalıdır.
- Emzirme sorunlarında önce laktasyon danışmanı değerlendirmesi önemlidir.
Hangi Durumlarda Cerrahi Gerekli?
- Beslenme bozukluğu nedeniyle büyüme geriliği varsa
- Konuşma terapisi ile düzelmeyen fonasyon bozukluklarında
- Diş hekimi ortodontik problem tespit etmişse
- Hastanın sosyal yaşamı etkileniyorsa
Korunma ve Erken Tanının Önemi
Önlenebilir bir durum olmamakla birlikte, yenidoğan taramalarında dil hareketlerinin kontrolü kritiktir. Emzirme danışmanları ve çocuk doktorlarının eğitimi, hafif vakalarda gereksiz cerrahinin önüne geçebilir.
