Amipli dizanteri, Entamoeba histolytica adlı parazitin neden olduğu ve bağırsakları hedef alan bir enfeksiyon hastalığıdır. Özellikle hijyen koşullarının yetersiz olduğu bölgelerde yaygın olarak görülür. Peki bu hastalık bulaşıcı mıdır ve hangi yollarla yayılır? İşte detaylar:
Amipli Dizanteri Nasıl Bulaşır?
Amipli dizanteri, enfekte kişilerin dışkısıyla temas eden su, gıda veya nesneler aracılığıyla bulaşır. Parazit, kist formunda dış ortama dayanıklıdır ve uygun koşullarda uzun süre canlı kalabilir. Temel bulaşma yolları şunlardır:
-
Kontamine Su ve Gıdalar
- Parazit kistleri içeren kirli suların içilmesi veya bu sularla yıkanan sebze-meyvelerin tüketilmesi.
- Sokak satıcılarından alınan hijyenik olmayan yiyecekler.
-
Fekal-Oral Yol
- Enfekte kişilerin tuvalet sonrası ellerini yıkamaması ve bu ellerle temas eden yüzeylere dokunulması.
- Kreş, okul gibi toplu yaşam alanlarında ortak kullanılan eşyalar.
-
Cinsel Temas
- Özellikle oral-anal temas yoluyla nadiren de olsa bulaşabilir.
Kimler Risk Altında?
- Temiz suya erişimi olmayan bölgelerde yaşayanlar,
- Hijyen standartları düşük restoranlarda yemek yiyenler,
- Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler (HIV hastaları, kemoterapi görenler).
Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Enfeksiyon alındıktan sonra belirtiler genellikle 2-4 hafta içinde görülür. Karın ağrısı, kanlı ishal, ateş ve halsizlik en yaygın semptomlardır. Bazı kişiler ise taşıyıcı olabilir ve hiçbir belirti göstermeyebilir.
Bulaşmayı Önlemek İçin Neler Yapılmalı?
- İçme sularının kaynatılması veya filtre edilmesi,
- Sebze ve meyvelerin temiz suyla yıkanması,
- Tuvalet sonrası, yemek öncesi ve sonrası ellerin sabunla en az 20 saniye yıkanması,
- Sokakta satılan çiğ gıdalardan kaçınılması.
Tedavi ve İzolasyon Süreci
Metronidazol veya tinidazol gibi antiparaziter ilaçlarla tedavi edilen hastaların, ishal tamamen geçene kadar toplu alanlardan uzak durması önerilir. Hastanın kişisel eşyaları (havlu, çatal-bıçak) ayrılmalı ve dezenfekte edilmelidir.
Amipli dizanteri, doğru önlemlerle kolayca kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Şüpheli durumlarda en kısa sürede enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurmak önem taşır.
