Ağız, diş ve çene cerrahisi, dental problemlerden çene-yüz travmalarına kadar geniş bir yelpazede cerrahi müdahaleleri kapsayan uzmanlık dalıdır. Bu alan, basit diş çekimlerinden kompleks rekonstrüktif ameliyatlara kadar çeşitli prosedürleri içerir.
Hangi Durumlarda Başvurulur?
- Gömülü Dişler: Özellikle yirmi yaş dişlerinin çene kemiğine gömülmesi veya yanlış pozisyonda çıkması durumunda cerrahi çekim gereklidir.
- İmplant Uygulamaları: Eksik dişlerin yerine titanyum vida yerleştirilmesi işlemleri bu cerrahinin temelini oluşturur.
- Çene Kırıkları: Travma sonrası kırılan çene kemiklerinin plak-vida ile tespiti yapılır.
- Kist ve Tümörler: Çene kemiğinde gelişen patolojik oluşumların cerrahi olarak çıkarılması.
- Protez Öncesi Hazırlık: Kemik greftleme veya sinüs lifting gibi işlemlerle proteze uygun alt yapı oluşturulur.
Sık Uygulanan Cerrahi Prosedürler
1. Kompleks Diş Çekimleri:
Köklere yakın sinirlerin varlığı, kistik oluşumlar veya kemik direnci nedeniyle standart çekimin mümkün olmadığı vakalarda uygulanır. Lokal anestezi altında dişetinin açılması ve kemikten dişin çıkarılmasını içerir.
2. Apikal Rezeksiyon:
Kök ucundaki enfeksiyonun kronikleştiği durumlarda, kökün enfekte kısmının cerrahi olarak temizlenmesi işlemidir. Böylece doğal diş kurtarılır.
3. Ortognatik Cerrahi:
Çene kemiklerindeki yapısal bozuklukların (açık kapanış, çene asimetrisi) düzeltilmesi için yapılan operasyonlar. Ortodonti tedavisi ile kombine edilir.
4. TME (Temporomandibular Eklem) Cerrahisi:
Çene eklemindeki disk kayması, kireçlenme veya ankiloz gibi durumlarda eklem içi müdahaleler veya protez uygulamaları.
Ameliyat Öncesi ve Sonrası Süreç
- Hazırlık: Detaylı 3D tomografi ve kan tahlilleriyle risk değerlendirmesi yapılır.
- Anestezi: İşlemin karmaşıklığına göre lokal, sedasyon veya genel anestezi seçilir.
- İyileşme Dönemi: İlk 48 saat soğuk kompres ve yüksek başlı yatış önerilir. Yumuşak diyetle beslenme, dikişler 7-10 gün sonra alınır.
Olası Komplikasyonlar ve Yönetimi
- Enfeksiyon: Antibiyotik tedavisi ve ağız gargaralarıyla kontrol edilir.
- Sinir Hasarı: Alt çenede geçici uyuşukluk (%1-5 vakada) görülebilir, çoğunlukla 6 ayda düzelir.
- Kanama: Özellikle hipertansiyon hastalarında dikkat edilmeli.
Teknolojik Gelişmeler
- Piezocerrahi: Kemik kesiminde ultrasonik enerji kullanımı, sinir hasarı riskini azaltır.
- Cerrahi Kılavuzlu İmplant: 3D baskılı şablonlarla implantlar milimetrik doğrulukla yerleştirilir.
- Lazer Uygulamaları: Yumuşak doku kesisi ve biyostimülasyon için kullanılır.
Hastaların Sık Sorduğu Sorular
- "Ameliyat sonrası ağrı şiddetli olur mu?"
Kontrollü ağrı kesici protokolleriyle şiddetli ağrı %5’in altındadır. - "İşe ne zaman dönebilirim?"
Basit çekimlerde 24 saat, kompleks operasyonlarda 3-5 gün istirahat yeterlidir. - "Kemik grefti vücuttan mı alınır?"
Çene kemiğinden veya sentetik greft materyalleri kullanılabilir.
Özel Gruplarda Dikkat Edilenler
- Diyabet Hastaları: Kan şekeri regülasyonu sağlanmadan cerrahi yapılmaz.
- Osteoporoz Tedavisi Alanlar: İlaçların geçici kesilmesi gerekebilir.
- Hamileler: Acil durumlar dışında doğum sonrasına ertelenir.
Bu cerrahi disiplin, ağız sağlığının korunmasında ve yaşam kalitesinin artırılmasında kritik rol oynar. Doğru hekim seçimi ve hasta uyumu, başarıyı doğrudan etkiler.
