Yumuşak doku tümörleri, kas, yağ, sinir, kan damarları veya bağ dokularında gelişen anormal büyümelerdir. Genellikle "sarkom" olarak adlandırılan bu tümörlerin %80’i iyi huylu (benign) olsa da, kötü huylu (malign) olanlar erken teşhis gerektirir. İşte yumuşak doku tümörlerine dair kapsamlı bilgiler:
Yumuşak Doku Tümörü Nedir?
Vücudun destek yapılarını oluşturan dokulardan kaynaklanan bu tümörler, lipom (yağ dokusu), leyomiyom (düz kas), nörofibrom (sinir kılıfı) gibi alt tiplere ayrılır. Malign formları ise yumuşak doku sarkomu olarak sınıflandırılır. En sık kol, bacak ve gövdede görülürler.
Yaygın Belirtiler
- Ağrısız, yavaş büyüyen şişlik (en sık işaret)
- Büyüdükçe ağrı veya hassasiyet oluşması
- Tümörün sinirlere baskısı sonucu uyuşma/karıncalanma
- Hareket kısıtlılığı (eklem yakınındaki tümörlerde)
- Ani büyüme veya renk değişimi (malignite şüphesi)
Risk Faktörleri ve Nedenleri
- Genetik: Nörofibromatozis veya Li-Fraumeni sendromu
- Radyasyon Maruziyeti: Önceki kanser tedavileri
- Kimyasallar: Vinil klorür veya arsenik
- Lenfödem: Uzun süreli lenf tıkanıklığı
- Viral Enfeksiyonlar: HIV ile ilişkili Kaposi sarkomu
Teşhis Yöntemleri
- MRG: Tümörün boyutu, derinliği ve komşu dokularla ilişkisini gösterir.
- Biyopsi: İnce iğne (FNA) veya eksizyonel biyopsi ile doku örneği alınır.
- PET-CT: Metastaz taraması ve evreleme için kullanılır.
- Patolojik İnceleme: Hücre tipi ve malignite derecesi belirlenir.
Tedavi Yaklaşımları
- Cerrahi: Tümörün geniş çıkarılması (en etkili yöntem)
- Radyoterapi: Ameliyat öncesi/sonrası tümör küçültme
- Kemoterapi: Metastatik sarkomlarda doxorubicin bazlı protokoller
- Hedefe Yönelik Tedavi: Pazopanib gibi tirozin kinaz inhibitörleri
- Kriyoterapi: Küçük benign tümörlerde dondurma yöntemi
Malignite İpuçları
- 5 cm’den büyük boyut
- Hızlı büyüme
- Derin dokulara yerleşim
- PET-CT’de yüksek FDG tutulumu
Rehabilitasyon ve Takip
Ameliyat sonrası fizik tedavi, eklem hareket açıklığını korumada kritiktir. Malign tümörlerde ilk 3 yıl 3 ayda bir MRG ile takip gerekir. Nüks oranları tümör tipine göre %15-50 arasında değişir.
Önleme Stratejileri
- Radyasyondan korunma
- Endüstriyel kimyasallarla çalışırken koruyucu ekipman
- Genetik risk taşıyanlarda düzenli tarama
- Vücutta yeni çıkan şişliklerin zaman kaybetmeden kontrolü
