Yenidoğan bebeklerin cildi son derece hassas ve gelişimini henüz tamamlamamıştır. Bu nedenle doğum sonrası ilk haftalarda çeşitli cilt sorunları sıklıkla görülebilir. Bu sorunların çoğu geçici ve zararsız olsa da ebeveynlerin doğru bilgiye sahip olması, bebeğin konforu ve sağlığı açısından kritik önem taşır. İşte yenidoğanlarda en sık karşılaşılan cilt problemleri ve yönetim yöntemleri:
Milia: Yaygın Beyaz Noktalar
Burun, çene veya yanaklarda küçük inci tanesi benzeri beyaz kabarcıklar şeklinde ortaya çıkar. Ter bezlerinin geçici olarak tıkanmasından kaynaklanır. Genellikle 2-3 hafta içinde kendiliğinden kaybolur. Kesinlikle sıkılmamalı veya ovalanmamalıdır. Temizlik için ılık suyla yumuşak dokunuşlar yeterlidir.
Yenidoğan Aknesi: Hormonal Etkiler
Yüz bölgesinde kırmızı sivilceler ve bazen iltihaplı kabarcıklar şeklinde görülür. Anneden geçen hormonların yağ bezlerini uyarması sonucu oluşur. 4-6 haftada kendiliğinden geriler. Tedavide sabun içermeyen temizleyicilerle günde iki kez nazifçe yıkama önerilir. Kesinlikle yetişkin akne ilaçları kullanılmamalıdır.
Konak: Yağlı Kepek Benzeri Tabaka
Saçlı deride sarımsı, yağlı kabuklanmalarla karakterizedir. Seboreik dermatit türü olup aşırı yağ üretiminden kaynaklanır. Hafif vakalarda bebek şampuanıyla yıkama ve yumuşak fırçalama yeterlidir. İnatçı durumlarda zeytinyağı ile 15 dakika yumuşatıp taramak etkilidir. Kortizon içeren kremler sadece doktor önerisiyle kullanılmalıdır.
Pişik: Tahrişe Bağlı Kızarıklıklar
Bez bölgesinde parlak kırmızı döküntüler şeklinde kendini gösterir. İdrar ve dışkının ciltle uzun süre teması ana nedenidir. Tedavide her bez değişiminde çinko oksit içeren bariyer kremler uygulanmalıdır. Bebeğin günde 10-15 dakika bezsiz kalması iyileşmeyi hızlandırır. Mantar enfeksiyonu gelişirse klotrimazol içeren kremler gerekebilir.
Toksik Eritem: Benekli Kırmızı Lekeler
Doğumdan sonraki 2-5 gün içinde kırmızı zemin üzerinde sarı-beyaz kabarıklıklar şeklinde ortaya çıkar. Nedeni tam bilinmemekle birlikte cildin dış ortama uyum sürecinde görülür. 7-14 gün içinde iz bırakmadan kaybolur. Özel bir tedavi gerektirmez, sadece cildin nefes almasını sağlayan pamuklu giysiler önerilir.
İsilik: Ter Bezi Tıkanıklığı
Boyun, koltuk altı ve kasıklarda küçük pembe kabarcıklar şeklinde görülür. Aşırı giydirme veya sıcak ortam nedeniyle ter kanallarının tıkanması sonucu oluşur. Tedavide bebek serin tutulmalı, nefes alan kıyafetler giydirilmeli ve sık banyo yaptırılmalıdır. Pudra kesinlikle kullanılmamalıdır.
Cilt Kuruluğu ve Soyulma
Özellikle zamanında doğan bebeklerde ellerde ve ayaklarda belirgindir. Verniks kazeoza adı verilen koruyucu tabakanın kaybı sonucu gelişir. Hafif bebek losyonlarıyla nemlendirme yapılabilir. İlk iki hafta sonunda kendiliğinden düzelir.
Mongol Lekesi: Mavi-Gri Renk Değişimi
Sırt veya kalçada morarmış izlenimi veren düz lekelerdir. Melanosit adı verilen pigment hücrelerinin derin tabakalarda kalmasından kaynaklanır. Zararsızdır ve genellikle 3-5 yıl içinde solarak kaybolur.
Doktora Başvurulması Gereken Durumlar
- Döküntülerin hızla yayılması
- İrinli akıntı veya kabuklanma
- Bebeğin ateşinin 38°C’yi aşması
- Emmeyi reddetme veya aşırı huzursuzluk
- Kızarıklıkların 2 haftadan uzun sürmesi
Yenidoğan Cilt Bakımı İpuçları
Banyo suyunun 36-37°C olmasına dikkat edilmeli. pH nötral bebek ürünleri haftada 2-3 kez kullanılabilir. Pamuklu ve dikişsiz giysiler tercih edilmeli. Yeni alınan kıyafetler bebeğe giydirilmeden önce mutlaka yıkanmalı. Islak mendil seçiminde alkol ve parfüm içermeyenler tercih edilmeli.
