Yapışık parmaklılık (sindaktili), doğuştan gelen ve parmakların birbirine yapışık olmasıyla karakterize bir anomalidir. Bu durum, el veya ayak parmaklarını etkileyebilir ve hafif deri kaynaşmasından kemiklerin birleşmesine kadar farklı şiddette görülebilir. İşte yapışık parmaklılığın görülme sıklığını artıran faktörler ve risk grupları:
Genetik Yatkınlık
Aile öyküsü, yapışık parmaklılık riskini önemli ölçüde artırır. Özellikle otozomal dominant geçişli gen mutasyonları, bu anomalinin nesiller arasında aktarılmasına neden olabilir. Bazı vakalarda genetik sendromlarla (Apert sendromu, Poland sendromu) birlikte ortaya çıkar.
Sendromik Hastalıklar
Yapışık parmaklılık, bazı kompleks sendromların parçası olarak görülebilir. Örneğin, Apert sendromunda kafatası anomalileri ile birlikte el ve ayak parmaklarında yapışıklık tipiktir. Holt-Oram sendromu gibi kalp defektleriyle ilişkili durumlarda da sindaktili sıkça gözlemlenir.
Hamilelikte Çevresel Etkenler
Gebelik sırasında alkol, sigara veya teratojenik ilaçlara (bazı epilepsi ilaçları gibi) maruz kalmak, fetüste parmak gelişim bozukluklarına yol açabilir. Ayrıca kontrolsüz diyabet veya yetersiz beslenme de risk faktörleri arasındadır.
Cinsiyet ve Etnik Köken
Erkeklerde, kadınlara göre daha sık görülür. Bazı etnik gruplarda (Afrika kökenli bireylerde) daha yüksek prevalans bildirilmiştir. Ancak bu durum çevresel ve genetik faktörlerin kombinasyonuna bağlı olarak değişkenlik gösterir.
İzole Vakalar
Yapışık parmaklılık, çoğunlukla tek başına görülür ve altta yatan başka bir hastalıkla ilişkili değildir. Bu tür vakalarda genellikle elin 3. ve 4. parmakları etkilenir.
Prematüre Doğum
Erken doğan bebeklerde, özellikle 28. haftadan önce doğanlarda, parmak gelişiminin tamamlanmaması nedeniyle yapışıklık riski artar.
Tedavi ve Cerrahi Yaklaşım
Yapışık parmaklılık tedavisi, çocuk cerrahisi ve plastik cerrahi uzmanları tarafından planlanır. Cerrahi müdahale genellikle 1-2 yaş arasında yapılır ve parmakların fonksiyonunu korumayı hedefler. Ameliyat sonrası fizyoterapi, hareket kabiliyetini artırmak için önemlidir.
Önleyici Tedbirler
Hamilelikte düzenli kontroller, folik asit takviyesi ve zararlı maddelerden kaçınmak riski azaltabilir. Aile öyküsü varsa genetik danışmanlık alınması önerilir.
