Sindaktili, doğuştan gelen ve parmakların veya ayak parmaklarının birbirine yapışık olması durumudur. Yenidoğanlarda en sık görülen el deformitelerinden biridir ve genellikle başparmak ile işaret parmağı hariç diğer parmaklar arasında görülür. Bu durum, embriyonik gelişim sırasında parmakların normal ayrılma sürecindeki bir aksaklıktan kaynaklanır.
Sindaktili Türleri ve Özellikleri
Sindaktili basit ve kompleks olmak üzere iki ana türe ayrılır. Basit sindaktilide parmaklar sadece yumuşak doku ile birleşirken, kompleks sindaktilide kemikler de kaynaşmış durumdadır. Tam olmayan (inkomplet) sindaktilide yapışıklık parmakların tam uzunluğunda değilken, tam (komplet) sindaktilide parmak uçlarına kadar devam eder. En yaygın formu 3. ve 4. parmaklar arasındaki yapışıklıktır.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Genetik Faktörler: Vakaların %30’unda aile öyküsü bulunur. FGFR2 ve HOXD13 genlerindeki mutasyonlar sorumlu olabilir.
- Sendromlar: Apert sendromu, Poland sendromu veya Down sendromu gibi durumlarla ilişkili olabilir.
- Çevresel Etkenler: Gebeliğin ilk trimesterinde alkol, sigara veya bazı ilaçlara maruziyet riski artırır.
Teşhis Yöntemleri
Tanı genellikle doğumda fizik muayene ile konulur. Röntgen, kemik kaynaşmasını tespit etmek için kullanılır. Kompleks vakalarda MR veya ultrason gibi görüntüleme yöntemleri yumuşak doku ve damar yapılarını değerlendirir. Genetik sendrom şüphesinde kromozom analizi yapılır.
Tedavi Seçenekleri
Cerrahi müdahale temel tedavi yöntemidir. Ameliyat genellikle 1-2 yaş arasında yapılır:
- Z-plasti Tekniği: Yapışık cilt dokusuna zig-zag kesilerle ayrıştırma uygulanır.
- Deri Grefti: Parmakların ayrılması sonucu oluşan açıklıklar için kasık veya ön koldan deri nakli yapılır.
- Doku Genişleticiler: Kompleks vakalarda cilt altına yerleştirilen balonlarla deri gerilerek ek doku elde edilir.
Ameliyat Sonrası Süreç
- Atel veya alçıyla 3-4 hafta immobilizasyon.
- Fizyoterapi ile parmak hareket açıklığının geri kazandırılması.
- 6 aylık periyotlarda kontrollerle iyileşmenin izlenmesi.
Olası Komplikasyonlar
- Damar veya sinir yaralanması.
- Greft alanında enfeksiyon veya doku reddi.
- Yapışıklığın nüksetmesi (özellikle kompleks vakalarda).
- Sınırlı parmak fonksiyonu veya deformite.
Korunma ve Genetik Danışmanlık
Aile öyküsü olanlarda gebelik öncesi genetik danışmanlık önerilir. Prenatal ultrason ile 20. haftadan sonra tanı konabilir. Riskli gebeliklerde amniyosentez gibi invaziv testler sendromları ekarte etmek için kullanılır.
Prognoz ve Yaşam Kalitesi
Basit sindaktili vakalarında cerrahi sonrası tam fonksiyon kazanımı %90’ın üzerindedir. Kompleks olgularda ise fizyoterapi ile desteklenen multidisipliner yaklaşım, günlük aktivitelerde bağımsızlık sağlar. Erken müdahale, psikososyal gelişim açısından kritik öneme sahiptir.
