Uykuda terleme, gece boyunca giysileri veya çarşafları ıslatacak derecede şiddetli terleme durumudur. Ortam sıcaklığından bağımsız olarak ortaya çıkar ve altta yatan tıbbi sorunların habercisi olabilir. Bu makalede, gece terlemelerinin nedenlerini, teşhis sürecini ve etkili çözüm yollarını detaylıca ele alacağız.
Uykuda Terlemenin Temel Nedenleri
Gece terlemeleri basit çevresel faktörlerden ciddi sağlık sorunlarına kadar geniş bir yelpazede nedenlere bağlı gelişebilir:
- Menopoz: Kadınların %75’inde östrojen düşüşüne bağlı sıcak basması ve terleme görülür.
- Enfeksiyonlar: Tüberküloz, HIV ve endokardit gibi ateşli hastalıklar.
- İlaç Yan Etkileri: Antidepresanlar, diyabet ilaçları ve kortizon içeren ilaçlar.
- Hormonal Bozukluklar: Hipertiroidi, diyabet veya feokromositoma.
- Kanserler: Lenfoma ve löseminin erken belirtisi olabilir.
- Uyku Apnesi: Solunum durmaları sırasında stres hormonlarının artışı.
- Nörolojik Sorunlar: Otonom sinir sistemi bozuklukları.
Eşlik Eden Belirtiler
Gece terlemeleri tek başına olabileceği gibi şu semptomlarla birlikte görülebilir:
- Açıklanamayan kilo kaybı
- 38°C’yi aşan ateş ve titreme
- Kronik öksürük veya nefes darlığı
- Lenf bezlerinde şişlik
- Çarpıntı ve ellerde titreme
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
- Tıbbi Öykü ve Fizik Muayene: Terlemenin sıklığı, süresi ve eşlik eden semptomlar değerlendirilir.
- Kan Testleri: Tam kan sayımı, TSH, açlık kan şekeri ve enfeksiyon belirteçleri.
- Görüntüleme: Akciğer grafisi (tüberküloz şüphesinde), BT/MR (lenfoma araştırması).
- Uyku Testi (Polisomnografi): Uyku apnesi tanısı için altın standart yöntem.
Tedavi Yaklaşımları
Altta yatan nedene göre tedavi planlanır:
- Menopozal Terleme: Düşük doz hormon replasmanı veya gabapentin.
- Enfeksiyonlar: Antibiyotik veya antiviral tedaviler.
- İlaç Kaynaklı Terleme: Hekim kontrolünde ilaç değişimi.
- Uyku Apnesi: CPAP cihazı veya ağız apareyleri.
- Hipertiroidi: Antitiroid ilaçlar veya radyoaktif iyot tedavisi.
Evde Uygulanabilecek Pratik Çözümler
- Oda İklimlendirmesi: Yatak odası sıcaklığını 18-20°C arasında tutun.
- Nefes Alan Kumaşlar: Pamuklu veya bambu lifli pijamalar ve çarşaflar kullanın.
- Beslenme Düzeni: Yatmadan 3 saat önce baharatlı yiyecekler, alkol ve kafeinden kaçının.
- Stres Yönetimi: Yoga, nefes egzersizleri veya meditasyon uygulayın.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlarda zaman kaybetmeden uzmana danışın:
- Haftada 2’den fazla tekrarlayan şiddetli terlemeler
- Terlemeye ateş veya kilo kaybı eşlik ediyorsa
- Göğüs ağrısı veya nefes darlığı varsa
- Boyun/koltuk altı lenf bezlerinde şişme mevcutsa
Önleyici Tedbirler
- Yatmadan önce ılık duş almak
- Yatak odasını düzenli havalandırmak
- Hidrasyon: Günde 2-2.5 litre su tüketmek
- Nikotin ve ağır yemeklerden kaçınmak
