Su çiçeği, Varicella zoster virüsünün neden olduğu, kaşıntılı döküntüler ve ateşle seyreden bulaşıcı bir hastalıktır. Genellikle çocukluk döneminde görülse de yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. İşte su çiçeğinin başlangıç evresinden iyileşme sürecine kadar bilinmesi gerekenler:
Su Çiçeğinin İlk Belirtileri
Hastalık, virüse maruziyetten sonraki 10-21 gün içinde belirti vermeye başlar. İlk işaretler genellikle grip benzeri semptomlardır. Yüksek ateş (38-39°C), halsizlik, baş ağrısı ve iştah kaybı en sık görülen erken şikayetlerdir. Bu dönemde boğaz ağrısı ve hafif öksürük de eşlik edebilir.
Döküntülerin Ortaya Çıkışı
İlk belirtilerden 1-2 gün sonra ciltte kırmızı lekeler belirir. Başlangıçta yüz, göğüs ve sırt bölgesinde görülen bu lekeler, hızla karın, kol ve bacaklara yayılır. Lekeler önce içi sıvı dolu kabarcıklara (vezikül), ardından kabuklanmaya dönüşür. Kaşıntı şiddeti kişiden kişiye değişir ve döküntülerin patlatılması enfeksiyon riskini artırır.
Bulaşma Yolları
Su çiçeği son derece bulaşıcıdır. Virüs:
- Hava yoluyla (öksürük, hapşırık),
- Direkt temasla (döküntülere dokunma),
- Enfekte yüzeylerden (oyuncak, havlu) kolayca yayılır.
Bulaşıcılık, döküntüler ortaya çıkmadan 48 saat önce başlar ve tüm kabuklar düşene kadar devam eder.
Risk Grupları ve Komplikasyonlar
- Hamileler: Fetal enfeksiyon riski taşır.
- Yenidoğanlar: Anneden antikor almamış bebeklerde ağır seyreder.
- Bağışıklığı Zayıf Bireyler: Zatürre veya ensefalit gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir.
Tedavi ve Evde Bakım
Çoğu vakada spesifik bir tedavi gerekmese de şu yöntemler rahatlama sağlar:
- Kaşıntı Kontrolü: Antihistaminik şuruplar veya kalamin losyonu kullanılabilir.
- Ateş Yönetimi: Parasetamol tercih edilmeli, aspirin kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Hijyen: Banyo sırasında döküntüleri tahriş etmeden temizlemek önemlidir.
Korunma Yöntemleri
- Aşı: Su çiçeği aşısı (Varicella), hastalığı %90’a varan oranda önler. 12-15 aylıkken ilk doz, 4-6 yaş arası rapel yapılır.
- Temas Sonrası Önlemler: Riskli temas durumunda 72 saat içinde aşı yaptırmak hastalığı hafifletir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Ateş 4 günden uzun sürerse,
- Döküntülerde iltihap belirtileri (şişme, sarı akıntı) varsa,
- Nefes darlığı veya bilinç bulanıklığı gelişirse acilen tıbbi yardım alınmalıdır.
